Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2013. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2013. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2016

Ηρθε η υποδούλωση των καταναλωτών ενέργειας .


Ελεύθερο Βήμα
Απόψεις-Γνώμες
Το παρακάτω άρθρο αναρτήθηκε το καλοκαίρι του 2013 στο http://sagini3.blogspot.gr/    είναι σήμερα εξαιρετικά επίκαιρο .

                                                        

Γράφει ο

Πέτρος Ψαρρέας  

 Υποψήφιος διδάκτορας στην Πολιτική Οικονομία και το Περιβάλλον, ΕΜΠ / Μέλος γραμματείας Τμήματος Περιβάλλοντος & Οικολογίας ΣΥΡΙΖΑ


           «Απελευθέρωση της αγοράς»    ενέργειας , ή  εγκλεισµός αναγκών στην ελευθερία του κέρδους    !!


   Η «απελευθέρωση – απορρύθµιση των αγορών» και οι ιδιωτικοποιήσειςαποτελούν δύο από τις «δέκα εντολές» της περιώνυµης «Συναίνεσης της Ουάσινγκτον» (1) που κωδικοποίησαν τα νεοφιλελεύθερα προτάγµατα.
 Οι «πιονιέροι» του νεοφιλελευθερισµού «ρίχνουν» το σύνθηµα,
«Η κρίση ως ευκαιρία».
     Η Ελλάδα έχει µείνει πίσω!
     Είναι 7η µεταξύ 18 χωρών της ΕΕ στις ιδιωτικοποιήσεις, ως ποσοστό του ΑΕΠ, µεταξύ 1989-2008 (2).

Η ενέργεια προβάλλει ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγµα.
 Το µέγεθος του διακυβεύµατος σκιαγραφείται από την ισχύ των εγχώριων και διεθνών οµίλων που εµπλέκονται.
Ενδεικτικά:
 όµιλοι Λάτση, Βαρδινογιάννη, Μυτιληναίου, Μπόµπολα, 
Κοπελούζου, Περιστέρη-Καµπά, Μελλισανίδη, Ρόκα, 
η γαλλική EDF, η ιταλική Edison, 
οι ισπανικές Iberdrola και Endesa.

 Το υπόβαθρο του διακυβέυµατος αφορά:

α) Την κερδοφόρο διέξοδο συσσωρευµένων κεφαλαίων προς τους τοµείς των δηµοσίων αγαθών που καλύπτουν ζωτικές κοινωνικές ανάγκες και συνδέονται µε σηµαντικές δηµόσιες επενδύσεις και υποδοµές, υψηλές ανελαστικότητες ζήτησης, πολύ χαµηλό επενδυτικό «ρίσκο» και τιµές «δωρεάς», ελέω κρίσης.

β) Την επέκταση του ελέγχου του κεφαλαίου στις ζωτικές συνθήκες κοινωνικής αναπαραγωγής,

γ) Την εκµετάλλευση κρίσιµων φυσικών διαθεσίµων.

Ηλεκτρική ενέργεια: η αγορά και ο … «ορθολογισµός» της.

Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίο διάστηµα για ανάγκη εξορθολογισµού της αγοράς, άρσης των στρεβλώσεων, των µονοπωλιακών δοµών και ολοκλήρωσης της απελευθέρωσης.
      Ενδεικτικά, αναφέρονται τα ελλείµµατα του ΛΑΓΗΕ (Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) – 331,5 εκατ. € για το 2012, ενώ σωρευτικά προβλέπεται ότι θα εκτιναχθούν στα 473,6 εκατ. € το 2013 και στα 905 εκατ. € το 2014    (3).
      Τα ταµειακά ελλείµµατα και η αύξηση κόστους της ΔΕΗ που «επέβαλλαν» αυξήσεις στα τιµολόγια (2013), αν και προβλέπονταν στην τελευταία έκθεση της τρόικα 11-2012!
      Η άρση των στρεβλώσεων της χονδρεµπορικής αγοράς, π.χ. του Μηχανισµού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους (ΜΑΜΚ) ,
ο οποίος µε την τροποποίηση του 2010 εξασφάλισε στους µεγάλους ιδιώτες παραγωγούς από φυσικό αέριο (φ/α) αµοιβή βάσει του µεταβλητού κόστους τους, συν ένα 10%, προκαλώντας στη ΔΕΗ ζηµιά 270 εκατ. € το 2012 και της λιανικής αγοράς µε κατάργηση των σταυροειδών επιδοτήσεων και πλήρη απελευθέρωση των τιµολογίων την 1-7-2013, ώστε «[…] κάθε καταναλωτής {να} τιµολογείται µε βάση το κόστος που προκαλεί» (4) µε ταυτόχρονη, βέβαια, πρόβλεψη ότι
 ««η ανοδική αυτή πορεία του κόστους […] θα συνεχισθεί µέχρι το 2030» (5).

Ποια είναι όµως η κύρια όψη των πραγµάτων; 

Η εισαγωγή ιδιωτών παραγωγών στην ηλεκτρική ενέργεια απαίτησε ισχυρή επιδότηση από το κράτος προκειµένου να εξασφαλιστεί η κερδοφορία των επενδύσεων.
 Έτσι ερµηνεύονται, µεταξύ άλλων, ο ΜΑΜΚ και το σύστηµα εγγυηµένων τιµών (Feed in Tariff –FIT) στις ΑΠΕ για την εξασφάλιση υψηλής κερδοφορίας, µε ταυτόχρονη άρση κάθε χωροταξικής ρύθµισης και περιβαλλοντικής προστασίας για την προώθηση της «πράσινης» επιχειρηµατικότητας και των βιοµηχανικών ΑΠΕ.
      Ενώ, τα κάθε είδους ελλείµµατα (π.χ. ΛΑΓΗΕ), οι διαρκείς αυξήσεις των τιµολογίων (αύξηση της µέσης τιµής πάνω από 80% την περίοδο 2001-2012) κ.α.,  αποτελούν, συνέπειες αστοχιών, στρεβλώσεων και κακών σχεδιασµών, που δεν επιτρέπουν την εύρυθµη και ανταγωνιστική λειτουργία της αγοράς,  που θα µεγιστοποιήσει το κοινωνικό όφελος κατά τη νεοφιλελεύθερη αφήγηση.
    Αντίθετα αποτελούν τα σχεδιασµένα µεταβατικά στάδια προώθησης της ίδιας της απελευθέρωσης της αγοράς.
 Ενδεικτικά, τα ελλείµµατα του ΛΑΓΗΕ οδήγησαν στην έκτακτη εισφορά στις ΑΠΕ, στην προώθηση των µεγάλων έργων fast track, έναντι των µικρών (εφόσον προωθήθηκε η απαραίτητη κοινωνική συναίνεση για την «πράσινη» επιχειρηµατικότητα και την ύπαρξη της αγοράς) και στην έναρξη «εκκαθάρισης» της «αγοράς» υπερ των µεγάλων οµίλων και των βιοµηχανικών ΑΠΕ.
     Συνεπώς, η ίδια η µετατροπή της ενέργειας από δηµόσιο κοινωνικό αγαθό σε εµπόρευµα, απαιτεί όλα τα παραπάνω, µε κεντρικές συνιστώσες της την εκτόξευση των τιµολογίων, την απαξίωση και εκποίηση του δηµοσίου τοµέα(ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΔΕΗ), και την εκχώρηση δηµοσίων εκτάσεων, πόρων και υποδοµών για τη δηµιουργία ανταγωνιστικής κερδοφόρας αγοράς.
     Εξάλλου, η απάντηση του «εξορθολογισµού» δίνεται από την ίδια τη ΡΑΕ µε την πλήρη αναδιάρθρωση της εγχώριας χονδρεµπορικής και λιανικής αγοράς για την προσαρµογή στο Ενιαίο Μοντέλο Ευρωπαϊκής Αγοράς, µετά το 2015.
 Η σηµερινή λειτουργία της υποχρεωτικής συµµετοχής στη χονδρεµπορική αγορά (mandatory pool) αντικαθίσταται από ένα υβριδικό σύστηµα «εικονικών µονάδων παραγωγής» (Virtual Power Plant) και του γαλλικού συστήµατος ΝΟΜΕ, το οποίο απειλείται µε κατάρρευση στη Γαλλία!
   Έτσι, µεταξύ άλλων, προωθείται η συνολική απελευθέρωση των τιµολογίων και η υποχρεωτική πρόσβαση ιδιωτών προµηθευτών, παραγωγών και µεγάλων καταναλωτών στη χαµηλού κόστους ηλεκτροπαραγωγή λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών µονάδων της ΔΕΗ µέσω δηµοπρασιών 1600 MW, αίροντας το ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα της ΔΕΗ, αλλά και τη δυνατότητα µετακύλησης του υψηλού «κέρδους σπανιότητας» υπέρ των καταναλωτών (6) !!!

Αγορά εναντίον δηµοκρατίας, κοινωνικών αναγκών, φυσικού περιβάλλοντος.

Η αγορά δεν είναι ένας «ουδέτερος» χώρος, ένα τεχνικό µέσο, που απλώς ρυθµίζει το ύψος των τιµών, τον τρόπο διανοµής και την ποσότητα των παραγόµενων αγαθών/υπηρεσιών.
   Είναι ο χώρος στον οποίο «πραγµατοποιείται» η υπεραξία και το κέρδος, σύµφωνα µε τους όρους του ανταγωνισµού, συµπυκνώνοντας αξίες και δοµικά χαρακτηριστικά της καπιταλιστικής κοινωνικής οργάνωσης.
    Το «εµπόρευµα» ενέργεια θα παράγεται µε βάση τις «τιµές παραγωγής», δηλαδή το κόστος παραγωγής πολλαπλασιασµένο µε το µέσο ποσοστό κέρδους της οικονοµίας.
Ο ενδοκλαδικός ανταγωνισµός θα «αποφασίσει» για τη χωροθέτηση, το ενεργειακό ισοζύγιο, το βαθµό αποκέντρωσης, τις πηγές ενέργειας, τις τεχνολογίες, την κλίµακα, τις επενδύσεις, τα δίκτυα κ.λπ.
    Ενώ η «βιώσιµη» αποδοτικότητα των επενδύσεων θα καθορίσει, σε τελική ανάλυση, τα επίπεδα περιβαλλοντικής προστασίας.
    Οι επενδυτές θα καταρτίσουν, τελικά, το Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασµό,
«[…] το αποτέλεσµα κατάρτισης ενός Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασµού στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς στην οποία οι οριστικές αποφάσεις ανήκουν στη δικαιοδοσία της αγοράς δεν µπορεί να έχει την οριστικότητα που χαρακτήριζε τα παραδοσιακά προγράµµατα των δηµοσίων επιχειρήσεων […]» (7).
      Η όποια κρατική παρέµβαση – ρύθµιση επέχει δευτερεύοντα ρόλο, ενώ τα κινήµατα, οι τοπικές κοινωνίες, οι εργαζόµενοι και η δηµοκρατία στο σχεδιασµό, στην παραγωγή και στη διανοµή τίθενται εκτός πλαισίου.
      Στον αντίποδα, η υπεράσπιση της ενέργειας ως δηµόσιου κοινωνικού αγαθού, µε κριτήρια όπως:

 α) Εκτεταµένη ενεργειακή εξοικονόµηση,
β) Αξιοβίωτη ικανοποίηση και καθορισµός των ενεργειακών αναγκών,
 γ) Διασφάλιση καθολικής πρόσβασης,
δ) Αποκεντρωµένη παραγωγή,
 ε) Δηµοκρατικός έλεγχος των πηγών, του σχεδιασµού και της χωροθέτησης,
στ) Δραστική διείσδυση των ΑΠΕ µε κοινωνικά και οικολογικά κριτήρια και σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιµα για την ανάσχεση της κλιµατικής αλλαγής,
 ζ) επιλογή κατάλληλων διατάξεων, κλίµακας και διαφοροποιηµένης τεχνολογίας µε σεβασµό στις τοπικές χρήσεις και στα οικοσυστήµατα,
 συνιστά ένα πλήρως αντιθετικό, της αγοράς, υπόδειγµα, που προϋποθέτει τη δηµόσια ιδιοκτησία –εθνικοποίηση- του τοµέα της ενέργειας.
Η ενέργεια αποτελεί ιδιαίτερα κρίσιµο κοινωνικό αγαθό για να παραδοθεί στο µονοδιάστατο, ενεστωτικό, µονεταριστικό κριτήριο της αγοράς και των επενδυτών.
    Η κρατική µορφή ιδιοκτησίας αποτελεί την αναγκαία συνθήκη -την αφετηρία-  την οποία ο έλεγχος και η ουσιαστική συµµετοχή των εργαζοµένων, των τοπικών κοινωνιών και των κινηµάτων µε την αξιοποίηση ριζοσπαστικών (οικολογικών/ταξικών) επεξεργασιών µπορούν να µετατρέψουν σε ικανή, στοχεύοντας στον κοινωνικοποιηµένο ριζικό κοινωνικό-οικολογικό µετασχηµατισµό του ενεργειακού µοντέλου που επιβάλλουν οι συνθήκες της συνδυασµένης οικονοµικής και οικολογικής κρίσης.
                                                                                                                  
Το παράδειγµα της Καλιφόρνια αναδεικνύει γλαφυρά τις συνέπειες ιδιωτικοποίησης της ενέργειας.

Ένα καρτέλ τριών εταιρειών ,   Pacific Gas and Electric, Southern California Edison,    San Diego Gas and Electric, µε τη «συµβολή» της περίφηµης Enron, «κατάφερε» µέσα σε 4 χρόνια, µέσω χειραγώγησης τιµών, να επιβάλλει αυξήσεις τιµών στη χονδρεµπορική αγορά πάνω από 1000% (από ~ 0,04 σε ~0,4 $/kwh ) και    300% στη λιανική  του  San Diego, (πλήρως απελευθερωµένη).   
 Μέσα σε ένα χρόνο η συνολική αξία του ρεύµατος που πωλήθηκε εκτινάχθηκε από 7.43 δις $ σε 27.97 δις $. 
Οι προσπάθειες χειραγώγησης των τιµών µε «απόσυρση» διαθέσιµης ισχύος οδήγησαν, τον Μάρτη του 2001, σε αλλεπάλληλα µπλακάουτ, αφήνοντας 1,5 εκατ. ανθρώπους χωρίς ρεύµα.   
 Στη Γερµανία από το 2007 πάνω από 44 νέες δηµοτικές ενεργειακές επιχειρήσεις (Stadwerke) έχουν συσταθεί και πάνω από 100 εκχωρήσεις δικαιωµάτων διανοµής, προµήθειας και υπηρεσιών ενέργειας έχουν επιστρέψει στο δηµόσιο.
Σύµπραξη 6 δήµων στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία αγόρασε, το 2010, την 5η µεγαλύτερη εταιρία παραγωγής ενέργειας Evonik-Steag αντί 649 εκατ. €.
Έως το 2016 σχεδόν το σύνολο των συµβάσεων παραχώρησης µεταξύ δήµων και ιδιωτών εκπνέουν.
Τα δύο τρίτα των Γερµανικών δήµων, µεταξύ των οποίων η Στουτγάρδη, η Φρανκφούρτη και το Βερολίνο, προσανατολίζονται στην 100% επαναφορά της προµήθειας και των δικτύων διανοµής υπό δηµόσιο έλεγχο.
Στην κατεύθυνση αυτή οργανώνονται µαζικές καµπάνιες και δηµοψηφίσµατα ευρείας κοινωνικής υποστήριξης.

Υποσημειώσεις
    1.    Williamson, ed. J. Williamson, What Washington Means by Policy Reform in Latin American Adjustment: How Much Has Happened?, Washington Institute for International Economics, 1990.
2.     Privatization Barometer (2010), http://www.privatizationbarometer.net/index.php, accessed 16 June 2010.
3.     Μηνιαίο Δελτίο Ειδικού Λογαριασµού ΑΠΕ&ΣΗΘΥΑ, ΛΑΓΗΕ ΑΕ, Ιανουάριος 2013.
4.     ΡΑΕ, Τελικές προτάσεις της ρυθµιστικής αρχής ενέργειας για την αναδιοργάνωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, Νοέµβριος 2012, σελ. 18.
5.     Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασµός, Οδικός χάρτης για το 2050, Μάρτιος 2012, σελ. 29
6.    ΡΑΕ, Τελικές προτάσεις της ρυθµιστικής αρχής ενέργειας για την αναδιοργάνωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, Νοέµβριος 2012, σελ. 1-14 και 26.
7.     Συµβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής, Μέτρα και µέσα για µια βιώσιµη και ανταγωνιστική ενεργειακή πολιτική, Αθήνα 2008.

                                                                                            ΠΕΤΡΟΣ ΨΑΡΡΕΑΣ

https://oikotrives.wordpress.com/2013/02/24/energy-market/


Παρασκευή 23 Αυγούστου 2013

Έρχεται η υποδούλωση των καταναλωτών ενέργειας !!!

Ελεύθερο Βήμα
Απόψεις-Γνώμες
                                                           



«Απελευθέρωση της αγοράς»    ενέργειας ή  εγκλεισµός αναγκών στην ελευθερία του κέρδους    !!



   Η «απελευθέρωση – απορρύθµιση των αγορών» και οι ιδιωτικοποιήσεις αποτελούν δύο από τις «δέκα εντολές» της περιώνυµης «Συναίνεσης της Ουάσινγκτον» (1) που κωδικοποίησαν τα νεοφιλελεύθερα προτάγµατα.
 Οι «πιονιέροι» του νεοφιλελευθερισµού «ρίχνουν» το σύνθηµα,
«η κρίση ως ευκαιρία».
     Η Ελλάδα έχει µείνει πίσω!
     Είναι 7η µεταξύ 18 χωρών της ΕΕ στις ιδιωτικοποιήσεις, ως ποσοστό του ΑΕΠ, µεταξύ 1989-2008 (2).

Η ενέργεια προβάλλει ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγµα.
 Το µέγεθος του διακυβεύµατος σκιαγραφείται από την ισχύ των εγχώριων και διεθνών οµίλων που εµπλέκονται.
Ενδεικτικά:
 όµιλοι Λάτση, Βαρδινογιάννη, Μυτιληναίου, Μπόµπολα, Κοπελούζου, Περιστέρη-Καµπά, Μελλισανίδη, Ρόκα, η γαλλική EDF, η ιταλική Edison, οι ισπανικές Iberdrola και Endesa.

 Το υπόβαθρο του διακυβέυµατος αφορά:

α) την κερδοφόρο διέξοδο συσσωρευµένων κεφαλαίων προς τους τοµείς των δηµοσίων αγαθών που καλύπτουν ζωτικές κοινωνικές ανάγκες και συνδέονται µε σηµαντικές δηµόσιες επενδύσεις και υποδοµές, υψηλές ανελαστικότητες ζήτησης, πολύ χαµηλό επενδυτικό «ρίσκο» και τιµές «δωρεάς», ελέω κρίσης

β) την επέκταση του ελέγχου του κεφαλαίου στις ζωτικές συνθήκες κοινωνικής αναπαραγωγής,

γ) την εκµετάλλευση κρίσιµων φυσικών διαθεσίµων.

Ηλεκτρική ενέργεια: η αγορά και ο … «ορθολογισµός» της.

Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίο διάστηµα για ανάγκη εξορθολογισµού της αγοράς, άρσης των στρεβλώσεων, των µονοπωλιακών δοµών και ολοκλήρωσης της απελευθέρωσης.
 Ενδεικτικά, αναφέρονται τα ελλείµµατα του ΛΑΓΗΕ (Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) – 331,5 εκατ. € για το 2012, ενώ σωρευτικά προβλέπεται ότι θα εκτιναχθούν στα 473,6 εκατ. € το 2013 και στα 905 εκατ. € το 2014    (3).
 Τα ταµειακά ελλείµµατα και η αύξηση κόστους της ΔΕΗ που «επέβαλλαν» αυξήσεις στα τιµολόγια (2013), αν και προβλέπονταν στην τελευταία έκθεση της τρόικα 11-2012!
      Η άρση των στρεβλώσεων της χονδρεµπορικής αγοράς, π.χ. του Μηχανισµού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους (ΜΑΜΚ) ο οποίος µε την τροποποίηση του 2010 εξασφάλισε στους µεγάλους ιδιώτες παραγωγούς από φυσικό αέριο (φ/α) αµοιβή βάσει του µεταβλητού κόστους τους, συν ένα 10%, προκαλώντας στη ΔΕΗ ζηµιά 270 εκατ. € το 2012 και της λιανικής αγοράς µε κατάργηση των σταυροειδών επιδοτήσεων και πλήρη απελευθέρωση των τιµολογίων την 1-7-2013, ώστε «[…] κάθε καταναλωτής {να} τιµολογείται µε βάση το κόστος που προκαλεί» (4) µε ταυτόχρονη, βέβαια, πρόβλεψη ότι ««η ανοδική αυτή πορεία του κόστους […] θα συνεχισθεί µέχρι το 2030» (5).

Ποια είναι όµως η κύρια όψη των πραγµάτων; 

Η εισαγωγή ιδιωτών παραγωγών στην ηλεκτρική ενέργεια απαίτησε ισχυρή επιδότηση από το κράτος προκειµένου να εξασφαλιστεί η κερδοφορία των επενδύσεων.
 Έτσι ερµηνεύονται, µεταξύ άλλων, ο ΜΑΜΚ και το σύστηµα εγγυηµένων τιµών (Feed in Tariff –FIT) στις ΑΠΕ για την εξασφάλιση υψηλής κερδοφορίας, µε ταυτόχρονη άρση κάθε χωροταξικής ρύθµισης και περιβαλλοντικής προστασίας για την προώθηση της «πράσινης» επιχειρηµατικότητας και των βιοµηχανικών ΑΠΕ.
      Ενώ, τα κάθε είδους ελλείµµατα (π.χ. ΛΑΓΗΕ), οι διαρκείς αυξήσεις των τιµολογίων (αύξηση της µέσης τιµής πάνω από 80% την περίοδο 2001-2012) κ.α.,  αποτελούν, συνέπειες αστοχιών, στρεβλώσεων και κακών σχεδιασµών, που δεν επιτρέπουν την εύρυθµη και ανταγωνιστική λειτουργία της αγοράς,  που θα µεγιστοποιήσει το κοινωνικό όφελος κατά τη νεοφιλελεύθερη αφήγηση.
    Αντίθετα αποτελούν τα σχεδιασµένα µεταβατικά στάδια προώθησης της ίδιας της απελευθέρωσης της αγοράς.
 Ενδεικτικά, τα ελλείµµατα του ΛΑΓΗΕ οδήγησαν στην έκτακτη εισφορά στις ΑΠΕ, στην προώθηση των µεγάλων έργων fast track, έναντι των µικρών (εφόσον προωθήθηκε η απαραίτητη κοινωνική συναίνεση για την «πράσινη» επιχειρηµατικότητα και την ύπαρξη της αγοράς) και στην έναρξη «εκκαθάρισης» της «αγοράς» υπερ των µεγάλων οµίλων και των βιοµηχανικών ΑΠΕ.
     Συνεπώς, η ίδια η µετατροπή της ενέργειας από δηµόσιο κοινωνικό αγαθό σε εµπόρευµα, απαιτεί όλα τα παραπάνω, µε κεντρικές συνιστώσες της την εκτόξευση των τιµολογίων, την απαξίωση και εκποίηση του δηµοσίου τοµέα (ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΔΕΗ), και την εκχώρηση δηµοσίων εκτάσεων, πόρων και υποδοµών για τη δηµιουργία ανταγωνιστικής κερδοφόρας αγοράς.
     Εξάλλου, η απάντηση του «εξορθολογισµού» δίνεται από την ίδια τη ΡΑΕ µε την πλήρη αναδιάρθρωση της εγχώριας χονδρεµπορικής και λιανικής αγοράς για την προσαρµογή στο Ενιαίο Μοντέλο Ευρωπαϊκής Αγοράς, µετά το 2015.
 Η σηµερινή λειτουργία της υποχρεωτικής συµµετοχής στη χονδρεµπορική αγορά (mandatory pool) αντικαθίσταται από ένα υβριδικό σύστηµα «εικονικών µονάδων παραγωγής» (Virtual Power Plant) και του γαλλικού συστήµατος ΝΟΜΕ, το οποίο απειλείται µε κατάρρευση στη Γαλλία!
   Έτσι, µεταξύ άλλων, προωθείται η συνολική απελευθέρωση των τιµολογίων και η υποχρεωτική πρόσβαση ιδιωτών προµηθευτών, παραγωγών και µεγάλων καταναλωτών στη χαµηλού κόστους ηλεκτροπαραγωγή λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών µονάδων της ΔΕΗ µέσω δηµοπρασιών 1600 MW, αίροντας το ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα της ΔΕΗ, αλλά και τη δυνατότητα µετακύλησης του υψηλού «κέρδους σπανιότητας» υπέρ των καταναλωτών (6) !!!

Αγορά εναντίον δηµοκρατίας, κοινωνικών αναγκών, φυσικού περιβάλλοντος.

Η αγορά δεν είναι ένας «ουδέτερος» χώρος, ένα τεχνικό µέσο, που απλώς ρυθµίζει το ύψος των τιµών, τον τρόπο διανοµής και την ποσότητα των παραγόµενων αγαθών/υπηρεσιών.
   Είναι ο χώρος στον οποίο «πραγµατοποιείται» η υπεραξία και το κέρδος, σύµφωνα µε τους όρους του ανταγωνισµού, συµπυκνώνοντας αξίες και δοµικά χαρακτηριστικά της καπιταλιστικής κοινωνικής οργάνωσης.
    Το «εµπόρευµα» ενέργεια θα παράγεται µε βάση τις «τιµές παραγωγής», δηλαδή το κόστος παραγωγής πολλαπλασιασµένο µε το µέσο ποσοστό κέρδους της οικονοµίας.
Ο ενδοκλαδικός ανταγωνισµός θα «αποφασίσει» για τη χωροθέτηση, το ενεργειακό ισοζύγιο, το βαθµό αποκέντρωσης, τις πηγές ενέργειας, τις τεχνολογίες, την κλίµακα, τις επενδύσεις, τα δίκτυα κ.λπ.
    Ενώ η «βιώσιµη» αποδοτικότητα των επενδύσεων θα καθορίσει, σε τελική ανάλυση, τα επίπεδα περιβαλλοντικής προστασίας.
    Οι επενδυτές θα καταρτίσουν, τελικά, το Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασµό, «[…] το αποτέλεσµα κατάρτισης ενός Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασµού στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς στην οποία οι οριστικές αποφάσεις ανήκουν στη δικαιοδοσία της αγοράς δεν µπορεί να έχει την οριστικότητα που χαρακτήριζε τα παραδοσιακά προγράµµατα των δηµοσίων επιχειρήσεων […]» (7).
      Η όποια κρατική παρέµβαση – ρύθµιση επέχει δευτερεύοντα ρόλο, ενώ τα κινήµατα, οι τοπικές κοινωνίες, οι εργαζόµενοι και η δηµοκρατία στο σχεδιασµό, στην παραγωγή και στη διανοµή τίθενται εκτός πλαισίου.
Στον αντίποδα, η υπεράσπιση της ενέργειας ως δηµόσιου κοινωνικού αγαθού, µε κριτήρια όπως:
 α) εκτεταµένη ενεργειακή εξοικονόµηση,
β) αξιοβίωτη ικανοποίηση και καθορισµός των ενεργειακών αναγκών,
 γ) διασφάλιση καθολικής πρόσβασης,
δ) αποκεντρωµένη παραγωγή,
 ε) δηµοκρατικός έλεγχος των πηγών, του σχεδιασµού και της χωροθέτησης,
στ) δραστική διείσδυση των ΑΠΕ µε κοινωνικά και οικολογικά κριτήρια και σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιµα για την ανάσχεση της κλιµατικής αλλαγής,
 ζ) επιλογή κατάλληλων διατάξεων, κλίµακας και διαφοροποιηµένης τεχνολογίας µε σεβασµό στις τοπικές χρήσεις και στα οικοσυστήµατα, συνιστά ένα πλήρως αντιθετικό, της αγοράς, υπόδειγµα, που προϋποθέτει τη δηµόσια ιδιοκτησία –εθνικοποίηση- του τοµέα της ενέργειας.
Η ενέργεια αποτελεί ιδιαίτερα κρίσιµο κοινωνικό αγαθό για να παραδοθεί στο µονοδιάστατο, ενεστωτικό, µονεταριστικό κριτήριο της αγοράς και των επενδυτών.
    Η κρατική µορφή ιδιοκτησίας αποτελεί την αναγκαία συνθήκη -την αφετηρία- την οποία ο έλεγχος και η ουσιαστική συµµετοχή των εργαζοµένων, των τοπικών κοινωνιών και των κινηµάτων µε την αξιοποίηση ριζοσπαστικών (οικολογικών/ταξικών) επεξεργασιών µπορούν να µετατρέψουν σε ικανή, στοχεύοντας στον κοινωνικοποιηµένο ριζικό κοινωνικό-οικολογικό µετασχηµατισµό του ενεργειακού µοντέλου που επιβάλλουν οι συνθήκες της συνδυασµένης οικονοµικής και οικολογικής κρίσης.

ΠΕΤΡΟΣ ΨΑΡΡΕΑΣ


1. Williamson, ed. J. Williamson, What Washington Means by Policy Reform in Latin American Adjustment: How Much Has Happened?, Washington Institute for International Economics, 1990.
2. Privatization Barometer (2010), http://www.privatizationbarometer.net/index.php, accessed 16 June 2010.
3. Μηνιαίο Δελτίο Ειδικού Λογαριασµού ΑΠΕ&ΣΗΘΥΑ, ΛΑΓΗΕ ΑΕ, Ιανουάριος 2013.
4. ΡΑΕ, Τελικές προτάσεις της ρυθµιστικής αρχής ενέργειας για την αναδιοργάνωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, Νοέµβριος 2012, σελ. 18.
5. Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασµός, Οδικός χάρτης για το 2050, Μάρτιος 2012, σελ. 29
6. ΡΑΕ, Τελικές προτάσεις της ρυθµιστικής αρχής ενέργειας για την αναδιοργάνωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, Νοέµβριος 2012, σελ. 1-14 και 26.
7. Συµβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής, Μέτρα και µέσα για µια βιώσιµη και ανταγωνιστική ενεργειακή πολιτική, Αθήνα 2008.
                                                                                                                                            


Το παράδειγµα της Καλιφόρνια αναδεικνύει γλαφυρά τις συνέπειες ιδιωτικοποίησης της ενέργειας.


Ένα καρτέλ τριών εταιρειών Pacific Gas and Electric, Southern California Edison, San Diego Gas and Electric, µε τη «συµβολή» της περίφηµης Enron, «κατάφερε» µέσα σε 4 χρόνια, µέσω χειραγώγησης τιµών, να επιβάλλει αυξήσεις τιµών στη χονδρεµπορική αγορά πάνω από 1000% (από ~ 0,04 σε ~0,4 $/kwh ) και    300% στη λιανική  του  San Diego, (πλήρως απελευθερωµένη).   
 Μέσα σε ένα χρόνο η συνολική αξία του ρεύµατος που πωλήθηκε εκτινάχθηκε από 7.43 δις $ σε 27.97 δις $. 
Οι προσπάθειες χειραγώγησης των τιµών µε «απόσυρση» διαθέσιµης ισχύος οδήγησαν, τον Μάρτη του 2001, σε αλλεπάλληλα µπλακάουτ, αφήνοντας 1,5 εκατ. ανθρώπους χωρίς ρεύµα.
Στη Γερµανία από το 2007 πάνω από 44 νέες δηµοτικές ενεργειακές επιχειρήσεις (Stadwerke) έχουν συσταθεί και πάνω από 100 εκχωρήσεις δικαιωµάτων διανοµής, προµήθειας και υπηρεσιών ενέργειας έχουν επιστρέψει στο δηµόσιο.

Σύµπραξη 6 δήµων στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία αγόρασε, το 2010, την 5η µεγαλύτερη εταιρία παραγωγής ενέργειας Evonik-Steag αντί 649 εκατ. €.

Έως το 2016 σχεδόν το σύνολο των συµβάσεων παραχώρησης µεταξύ δήµων και ιδιωτών εκπνέουν.

Τα δύο τρίτα των Γερµανικών δήµων, µεταξύ των οποίων η Στουτγάρδη, η Φρανκφούρτη και το Βερολίνο, προσανατολίζονται στην 100% επαναφορά της προµήθειας και των δικτύων διανοµής υπό δηµόσιο έλεγχο.

Στην κατεύθυνση αυτή οργανώνονται µαζικές καµπάνιες και δηµοψηφίσµατα ευρείας κοινωνικής υποστήριξης.

ΠΗΓΗ

Τρίτη 19 Μαρτίου 2013

Γιατί οι Ρώσοι επιθυμούν διακαώς τις ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ

          


Σφίγγει ο «ρωσικός κλοιός» για τη διεκδίκηση των ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ, καθώς ο διαγωνισμός για την πώληση των δύο εταιρειών εισέρχεται στην τελική ευθεία. Η Gazprom που εμφανίζεται ως το «φαβορί» του διαγωνισμού, έσπευσε την περασμένη Τρίτη, με το ταξίδι - αστραπή του αντιπροέδρου και διευθύνοντος συμβούλου κ. Αλεξέι Μίλερ στην Αθήνα και τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, να δώσει ένα σαφές μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση και κυρίως προς την αμερικανική και την ευρωπαϊκή πλευρά, περί του ισχυρού ενδιαφέροντος της Ρωσίας για την απόκτηση της ΔΕΠΑ.
Ζήτησε «καθαρούς όρους», δεσμεύτηκε για τήρηση των ευρωπαϊκών κανόνων ανταγωνισμού από πλευράς της Gazprom και υποσχέθηκε επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές και μονάδες ηλεκτροπαραγωγής εξαγωγικού προσανατολισμού, ενώ μετέφερε στον πρωθυπουργό το ενδιαφέρον της ρωσικής κυβέρνησης για έρευνες υδρογονανθράκων στην περιοχή της Ν. Κρήτης από ρωσικές εταιρείες. Η μεγάλη ανησυχία της Gazprom είναι πιθανά εμπόδια που μπορεί να θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού στην περίπτωση που πλειοδοτήσει στον διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ, δεδομένου ότι αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης της ρωσικής εταιρείας σε μια σειρά από χώρες της Ε.Ε.
Η ρωσική πλευρά θεωρεί πολύ πιθανό το ενδεχόμενο η Eυρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού είτε να μην κατακυρώσει τον διαγωνισμό ή να θέσει περιοριστικούς και ασύμφορους για την ίδια όρους, όπως για παράδειγμα να εκχωρήσει η Gazprom μερίδιο αγοράς σε άλλη χώρα της ΕΕ, αντίστοιχο με αυτό που θα κερδίσει στην Ελλάδα.
Ο κ. Σαμαράς φέρεται να ξεκαθάρισε στον κ. Μίλερ ότι τα αποτελέσματα του διαγωνισμού θα τεθούν υπό την έγκριση της Eυρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού. Αυτός είναι ο λόγος που ο κ. Μίλερ ζήτησε τροποποίηση όρου της σύμβασης που προβλέπει κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής που καλούνται να προσκομίσουν οι υποψήφιοι επενδυτές με την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών και η οποία θα πρέπει να καλύπτει το 20% του προσφερόμενου τιμήματος.
Το ενδιαφέρον της Gazprom για τη ΔΕΠΑ εντάσσεται στα γεωστρατηγικά σχέδια της Ρωσίας για αποκλεισμό της δυνατότητας μεταφοράς αερίου μη ρωσικής προέλευσης στη μεγάλη αγορά της Ευρώπης και στην ενίσχυση της θέσης της στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που αποκτά νέα δυναμική μετά την ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Αυτό φάνηκε από το υψηλό τίμημα των 900 εκατ. ευρώ που προβλέπει στη μη δεσμευτική προσφορά της.
Ο μοναδικός αντίπαλος στη μάχη για τη διεκδίκηση της ΔΕΠΑ με βάση το τίμημα, είναι αυτή τη στιγμή ο επίσης ρωσικός όμιλος Sintez, που συμμετέχει στον διαγωνισμό μέσω της θυγατρικής εταιρείας Negusneft και είναι διατεθειμένος να προσφέρει για την εξαγορά ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ το ποσό των 1,9 δισ. ευρώ. Η εταιρεία ζήτησε μάλιστα από το ΤΑΙΠΕΔ να προχωρήσει σε απευθείας εξαγορά των δύο εταιρειών, αίτημα που απέσυρε στη συνέχεια, όταν το ΤΑΙΠΕΔ έθεσε ως προϋπόθεση την έκδοση εγγυητικής επιστολής προκειμένου να προχωρήσει σε αποκλειστικές συνομιλίες.
Πρόκειται για ιδιωτική εταιρεία μικρής κεφαλαιοποίησης που δραστηριοποιείται στον τομέα του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και της ηλεκτροπαραγωγής. Ελέγχεται από τον μεγιστάνα Λεονίδη Λεμπέντεφ, που τη δεκαετία του 1980 εργάστηκε στο υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας της πρώην ΕΣΣΔ και το 1988-1990 έγινε πρόεδρος της Sintez International, η οποία αποτελούσε κοινοπραξία σοβιετικό-αμερικανική. Μετά το 1990 ο κ. Λεμπέντεφ συνέχισε ως πρόεδρος της Sintez, ενώ από το 2006 είναι μέλος της Ενωμένης Ρωσίας, δηλαδή του κόμματος του Βλαντιμίρ Πούτιν. Η εμφάνιση της Sintez στον διαγωνισμό της ΔΕΠΑ, αλλά και του επίσης ρωσικού Fund Energiya που αποκλείστηκε στην πρώτη φάση, ερμηνεύτηκε τόσο από τον ρωσικό Τύπο όσο και από τον διεθνή, ως μια συντονισμένη προσπάθεια του Κρεμλίνου για την ενίσχυση της γεωστρατηγικής του θέσης μέσω της εισόδου ρωσικών εταιρειών στην ελληνική αγορά. «Βοηθούς» της Gazprom είχαν χαρακτηρίσει δημοσιεύματα του ρωσικού Τύπου τις εταιρείες Sintez και Energiya και «εμπροσθοφυλακή» της Gazprom την Sintez ο διεθνής Τύπος. Η ίδια αίσθηση επικράτησε το πρώτο διάστημα και στην εγχώρια αγορά ενέργειας, αν και σήμερα εμφανίζονται όλοι να έχουν πειστεί ότι η Sintez δεν αποτελεί τον «λαγό» της Gazprom.
Η εταιρεία δεν λειτουργεί υπό την καθοδήγηση του Κρεμλίνου, αναφέρουν γνώστες της ρωσικής κατάστασης, υπογραμμίζοντας ωστόσο της καλές σχέσεις του προέδρου Πούτιν με τον Λεμπέντεφ. Η ίδια η Sintez με δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της Αντρέι Κόρολιεφ εμφανίζεται να βρίσκεται απέναντι από την Gazprom. «Είμαστε μια ιδιωτική εταιρεία και υπάρχει η αντίληψη ότι μια εταιρεία μπορεί να αναπτύξει την αγορά, ενώ η διάσημη Gazprom θα προσπαθήσει να εγκαθιδρύσει ένα μονοπώλιο» αναφέρει σε δήλωσή του ο κ. Κόρολιεφ. O ίδιος έχει δηλώσει ότι η εταιρεία του είναι πρόθυμη να επενδύσει στην Ελλάδα 3 δισ. ευρώ την επόμενη 5ετία, σημειώνοντας ότι «η Ελλάδα πιθανώς να αποτελέσει ένα ευρωπαϊκό κόμβο (hab) αερίου προερχομένου από την περιοχή της Μεσογείου της Β. Αφρικής, των αραβικών χωρών και της Κασπίας Θάλασσας».

Της Χρυσας Λιαγγου
ΠΗΓΗ

Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2013

Η γνώμη ενός ειδικού στην ηλεκτρική ενέργεια




 ΘΑ  ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΟΥΜΕ ?

 Είναι πλέον γνωστό σε όλους ότι από τον Ιούλιο του 2013 αναμένονται νέες μεγάλες αυξήσεις στην τιμη της ηλεκτρικής ενεργείας , εν οψει της απελευθέρωσης της αγοράς που επιβάλλει η ΕΕ αλλα και οι δανειστές μας .Επίσης εχει ανακοινωθεί επισήμως οτι η κυβέρνηση σχεδιάζει την πώληση βασικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ  δηλαδή λιγνιτικων αλλα και υδροηλεκτρικών. Έργα ,δημόσιας περιουσίας , τεράστιας σημασίας αλλά και άξιας θα πωληθούν σε ιδιώτες σε ''ελκυστικές τιμές'' για να μπορούν στην συνεχεία να πουλάνε το ρεύμα πανάκριβα , αφού πλέον οι τιμές βρίσκονται απίστευτα ψηλά.  Ότι περίπου έγινε στην Βουλγαρία με τις γνωστές συνέπειες.    
  Το παρακάτω κείμενο είναι μια  πρόταση για την μελλοντική διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας στην χώρα μας από τον πρώην Δ/ντη της ΔΕΗ κον Αλβ. Μαιση .
Υπάρχουν και διατυπώνονται περιληπτικά , αλλά ξεκάθαρα , μεγάλες αλήθειες για την σημερινή απαράδεκτη και επικίνδυνα εκρηκτική  κατάσταση στην ηλεκτρική ενέργεια , καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις για μελλοντικές αποφάσεις που πρέπει άμεσα να ληφθούν.
  Η απαράδεκτη επέκταση των ΑΠΕ σε βάρος της ΔΕΗ και των καταναλωτών που πληρώνουν πολύ ακριβά  το μάρμαρο , πρέπει να σταματήσει άμεσα. Άμεσα πρέπει να σταματήσει και η αθρόα αδειοδότηση νέων ΑΠΕ από την ΡΑΕ αφού πλέον χρήματα δεν υπάρχουν στο ήδη ελλειμματικό ταμείο του ΛΑΓΗΕ,εδώ και δυο χρόνια. 
Το ΥΠΕΚΑ και η ΡΑΕ οφείλουν να λάβουν σοβαρά υπόψιν τους και  τις προτάσεις του κου Μαιση  και επιτέλους να λάβουν κάποια θαρραλέα μέτρα για να αποφύγουμε την ενεργειακή καταστροφή που έρχεται σύντομα .
Ελπίζουμε ότι το παράδειγμα της γειτονικής Βουλγαρίας  θα  οδηγήσει την κυβέρνηση στο δρόμο της σύνεσης  για το ενεργειακό μέλλον μας .
                                                                                                                                              SAGINI



ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΓΟΡΑΣ Η.Ε.


Ι. ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

1. Οικονομική κατάσταση, συγκυρία
Η οικονομική κατάσταση στη χώρα είναι σήμερα κρίσιμη και αυτό έχει
επιδράσει στο χώρο της αγοράς ηλεκτρισμού. Η κατανάλωση καταγράφει
μείωση και τα τιμολόγια επιβαρύνονται με φόρους. Οι καταναλωτές
δυσκολεύονται να εξοφλήσουν τις υποχρεώσεις τους, ή τουλάχιστο βρίσκουν
ευκαιρία να μην πληρώσουν αφού δεν αντιμετωπίζουν μεγάλο κίνδυνο
διακοπής της παροχής. Τα προβλήματα αυτά, μαζί με την έλλειψη ρευστότητας,
οδήγησαν σε έμφραγμα την αγορά. Παράλληλα, οι υπερβολικές τιμές των ΑΠΕ,
ιδιαίτερα των ΦΒ, και η πολύ μικρή τιμή του τέλους ΑΠΕ, είχαν ως αποτέλεσμα
την αδυναμία του ΛΑΓΗΕ νά πληρώνει τους παραγωγούς, επιτείνοντας το
έμφραγμα.

2. Προβλήματα της αγοράς ηλεκτρισμού

 Θερμική Παραγωγή.
 Το άνοιγμα της αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας  και με τις δύο μορφές που
υιοθετήθηκαν διαχρονικά, δεν προσέλκυσαν ιδιώτες επενδυτές, με μόνη
εξαίρεση τη μονάδα των ΕΛΠΕ, που την εποχή εκείνη η εταιρεία ήταν υπό
κρατικό έλεγχο, και τους αεροστρόβιλους της ΤΕΡΝΑ που έγιναν με σύμβαση
με τον ΔΕΣΜΗΕ. Μόνο όταν η ΟΤΣ ανέβηκε λόγω υψηλής τιμής Φυσικού Αερίου , ξηρασίας
και έλλειψης παραγωγικού δυναμικού, σπεύσανε οι ιδιώτες να επενδύσουν
σε μονάδες ΦΑ. Η ΔΕΗ έφτιαξε τη Λαύριο 5, και στη συνέχεια ενεπλάκη στη
κατασκευή των μονάδων στις προβληματικές θέσεις Αλιβερίου και
Μεγαλόπολης.
 Σήμερα έχομε μεγαλύτερη παραγωγική ικανότητα από την
αναγκαία και όταν ενταχθούν οι νέες μονάδες της ΔΕΗ η κατάσταση θα
χειροτερέψει. Φυσικά οι παλιές μονάδες της ΔΕΗ δεν λειτουργούν (ούτως ή
άλλως πρέπει ν’ αποσυρθούν), και η ένταξη μιας μονάδας στον ΗΕΠ θα
αποτελέσει αντικείμενο σκληρού ανταγωνισμού.
 Παραγωγή ΑΠΕ.
 Η ανάπτυξη της παραγωγής ΑΠΕ γίνεται άναρχα. Έχουν
δοθεί υπερβολικά κίνητρα στους παραγωγούς και κάποιος
προγραμματισμός που έχει γίνει από το Υπουργείο και προβλέπει
συγκεκριμένη διείσδυση των διαφόρων μορφών ΑΠΕ το 2020, έχει στην
ουσία τορπιλιστεί από τις αθρόες άδειες που παρέχει η ΡΑΕ. Πρόσφατη
Απόφαση του ΥΠΕΚΑ εκλογικεύει τις τιμές των ΦΒ αλλά το πρόβλημα της
υπερβολικής διείσδυσης παραμένει. Ο νόμος 4001/11 προβλέπει ακόμη ότι
αν ο Διαχειριστής μειώσει τη παραγωγή ΑΠΕδων είναι αναγκασμένος να την
πληρώσει. Αυτό ισχύει μόνο στο Διασυνδεδεμένο, ενώ στα νησιά ισχύει το
καθεστώς ΣΑΩΛ που εξασφαλίζει αρμονικά και τους παραγωγούς, αλλά και
το Σύστημα.
Το πρόβλημα αυτό εμφανίζεται κυρίως στην αιολική παραγωγή
που στο μέλλον θα στοιχίσει ακριβά στο καταναλωτή. Όμως η αύξηση της
διείσδυσης των ΑΠΕ έχει επιπτώσεις στην ευστάθεια του Συστήματος και
στην ασφάλεια τροφοδότησης, θέματα που πρέπει έγκαιρα να
αντιμετωπιστούν, άλλως θα οδηγηθούμε σε αδιέξοδο. Είναι αυτονόητο ότι η
διείσδυση ΑΠΕ θα μειώσει το μερίδιο των θερμικών μονάδων, με ότι αυτό
συνεπάγεται από πλευράς παραγωγών που θα ζητούν να εξασφαλίσουν με
άλλα μέτρα τη βιωσιμότητα της επένδυσης.

 Ανταγωνισμός.
Η σημερινή λειτουργία της αγοράς ΗΕ δεν είναι
ανταγωνιστική. Η ανάκτηση του μεταβλητού κόστους με κέρδος 10%,
συνδυαζόμενο με τον καθορισμό του Τεχνικού Ελαχίστου (ΤΕ) των μονάδων
ΦΑ στο 60% της πλήρους ισχύος, έχει ως αποτέλεσμα ο ανταγωνισμός ν’
αρχίζει και να τελειώνει στην προσπάθεια ένταξης της μονάδας στον ΗΕΠ.
     Να σημειωθεί ότι ενώ στις λιγνιτικές μονάδες το ΤΕ έχει λειτουργική
σημασία, αφού κάτω από την ισχύ αυτή υπάρχει αστάθεια στη λειτουργία
της μονάδας, στις μονάδες ΦΑ έχει οικονομική αξία, αφού σε μικρότερη ισχύ
δεν υπάρχει λειτουργικό πρόβλημα, απλώς η ειδική κατανάλωση αυξάνεται.
Ο Κώδικας Διαχείρισης στην αρχική του μορφή δεν προέβλεπε ΤΕ στο 60%
της ονομαστικής ισχύος, προέβλεπε όμως δυνατότητα προσφοράς στο 30%
της ισχύος κάτω του κόστους με στόχο να παραμένει σε λειτουργία η
μονάδα τη νύχτα. Ο Μηχανισμός Διασφάλισης Επάρκειας Ισχύος δεν έχει
ακόμη τεθεί σε λειτουργία, όπως προβλέπεται από τους Κώδικες, και ισχύει
πάντα ο προσωρινός μηχανισμός. Με άλλα λόγια αγορά ισχύος δεν υπάρχει.
Επομένως έχει εκλείψει στους παραγωγούς κάθε κίνητρο μείωσης του
κόστους. Αντίθετα όσο μεγαλύτερη είναι η ειδική κατανάλωση, όσο
ακριβότερο είναι το ΦΑ, τόσο καλύτερα, το κέρδος 10% αποδίδει
περισσότερο.

3. Λιγνιτική και Υδροηλεκτρική Παραγωγή

Ανεξάρτητα από την πρόσφατη Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, πρέπει
να ξεκαθαριστεί ότι η πρόσβαση στη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή
είναι δυνατή σε όλους τους ανεξάρτητους παραγωγούς. Η επένδυση όμως αυτή
είναι μεγάλη και αποδίδει σημαντικά κέρδη μακροχρόνια, όχι άμεσα.
Αντίθετα η επένδυση στο ΦΑ είναι μικρή, η απόσβεση γίνεται γρηγορότερα απ’ ότι στις
άλλες και αποδίδει κέρδος άμεσα.
Οι ανεξάρτητοι παραγωγοί προσπαθούν να έχουν πρόσβαση στη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή της ΔΕΗ (με μικρό τίμημα), ώστε να επηρεάσουν προς τα πάνω τις τιμές της αγοράς και να βελτιώσουν τα έσοδά τους ως παραγωγοί.
 Ο χώρος της Προμήθειας δεν υπόσχεται αντίστοιχα κέρδη και δεν τους απασχολεί πέρα από ρητορεία για αύξηση του ανταγωνισμού, κλπ.
Η λιγνιτική παραγωγή είναι σήμερα η πιο οικονομική παραγωγή.
     Από το 2013, που θα επιβαρυνθεί με το κόστος των ρύπων, η οικονομική της αξία θα
εξαρτηθεί από αυτό το κόστος. Σήμερα το κόστος αυτό είναι μικρό, υπό
ορισμένες όμως προϋποθέσεις μπορεί η λιγνιτική παραγωγή να είναι
ακριβότερη της παραγωγής από ΦΑ.
Η υδροηλεκτρική παραγωγή παίζει ιδιαίτερο ρόλο στο Σύστημα Παραγωγής –
Κατανάλωσης. Εξασφαλίζει τη κάλυψη της ζήτησης στις αιχμές, αποτελεί το
κυριότερο εργαλείο ρύθμισης και εφεδρείας. Με τα αντλητικά συγκροτήματα
δίνει ουσιαστική βοήθεια στη αύξηση της διείσδυσης των αιολικών. Η σχετική
αξία της υδροηλεκτρικής παραγωγής είναι πολύ διαφορετική και εξαρτάται από
την υδραυλικότητα. Μεγάλη υδραυλικότητα σημαίνει μηδενική αξία αφού
πρέπει οπωσδήποτε το νερό να καταναλωθεί για ν’ αποφευχθεί υπερχείλιση.
Αντίθετα η ξηρασία επιβάλλει μεγάλη οικονομία στη κατανάλωση νερού για να
υπάρχει επάρκεια για τις αναγκαίες επεμβάσεις το καλοκαίρι. 
 Ο ιδιοκτήτης υδροηλεκτρικού σταθμού μπορεί να επηρεάσει την ΟΤΣ προς τα πάνω ή προς τα
κάτω.
Ως παραγωγός θα προσπαθήσει να μεγιστοποιήσει το κέρδος του και
επομένως θα καταβάλλει κάθε προσπάθεια να ανεβάσει την ΟΤΣ, ιδιαίτερα
όταν έχει και άλλες μονάδες.
Ως παραγωγός – προμηθευτής, όπως η ΔΕΗ, η προσπάθεια είναι η μείωση της ΟΤΣ για να μειωθεί το μέσο κόστος της ενέργειας.
Η ιδέα να πουληθούν υδροηλεκτρικές μονάδες και να υποχρεωθεί ο
αγοραστής ν’ ασκεί τη Προμήθεια, δεν μπορεί να λειτουργήσει μακροχρόνια, ό
επιχειρηματίας βλέποντας καλύτερα κέρδη ως παραγωγός θα εγκαταλείψει τη
προμήθεια.

ΙΙ. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ

4. Σχολιασμός της μελέτης του Οικονομικού Πανεπιστημίου.

 Το κόστος των εναλλακτικών Προμηθευτών δεν είναι η ΟΤΣ διότι ένα μέρος
της ενέργειας εισάγεται από το εξωτερικό με χαμηλότερο κόστος. Επί πλέον
έχουν τη δυνατότητα επιλογής πελατών. Δεν είναι τυχαίο ότι επιδιώκουν ν’
αποκτήσουν πελάτες με εμπορικό τιμολόγιο, που η ΔΕΗ χρεώνει ακριβά. Το
γεγονός ότι στα τιμολόγια αυτά υπάρχει δυνατότητα μεγαλύτερης έκπτωσης
από το οικιακό δείχνει ότι το κόστος των ΥΚΩ δεν έχει επιμεριστεί σωστά.
 Μιλά για περίπτωση που οι τιμές της ΔΕΗ στη λιανική παύσουν να είναι
κοστοστρεφείς. Δεν είναι κατανοητό, η τιμή οποιουδήποτε προϊόντος είναι
το κόστος πλέον το κέρδος!
 Η ρύθμιση ΝΟΜΕ στη Γαλλία με τα ερωτήματα που έχουν τεθεί για την
αποτελεσματικότητά της χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Τα μειονεκτήματα
που παρουσιάζονται είναι εύλογα και επομένως η υιοθέτηση του μοντέλου
αυτού απαιτεί λεπτομερή μελέτη.
 Τα σενάρια που εξετάζει η μελέτη (Α, Β1, Β2) δεν είναι κατανοητά.
 Τι σημαίνει λχ έγχυση φτηνής παραγωγής στην αγορά; Είναι δυνατόν να
δώσουμε σε παραγωγούς το δικαίωμα ν’ αγοράζουν φτηνή παραγωγή και
την ίδια να την διοχετεύουν ακριβότερα στην αγορά! 
Πρέπει να γίνει από την αρχή σαφές για πιο λόγο συζητείται η πρόσβαση σε φτηνή ενέργεια.
 Δεν μπορούμε να υποχρεώσουμε τη ΔΕΗ να πουλά φτηνά τη λιγνιτική
παραγωγή, μόνο και μόνο για να ενισχύσουμε τους παραγωγούς ΦΑ που
επιθυμούν υψηλή ΟΤΣ σε ώρες χαμηλού φορτίου. Ο στόχος πρέπει να είναι
ο ανταγωνισμός στη λιανική, δηλαδή το όφελος του καταναλωτή.
     Δεν είναι σωστό η ΡΑΕ να ρυθμίζει απόλυτα τη πώληση της λιγνιτικής
παραγωγής σε τρίτους. Η δρακόντια ρύθμιση που προτείνεται είναι έξω από
κάθε λογική ελεύθερης αγοράς και ανταγωνισμού.
 Η πρόσβαση προμηθευτών σε φτηνή λιγνιτική παραγωγή είναι εύλογη, ο καθορισμός
τιμών και ποσότητας από τη ΡΑΕ είναι αντιδεοντολογικός.

5. Σχολιασμός των στόχων

 Συμπίεση του κόστους. 
Κανείς δεν μπορεί να έχει αντίρρηση, όμως η ανάλυση που έπεται προβλέπει ακριβώς το αντίθετο, αφού προτείνονται μέτρα αύξησης της ΟΤΣ.
 Είναι εύλογη και αναγκαία η εναρμόνιση με το Ευρωπαϊκό μοντέλο, αρκεί να
προσαρμοστεί στην Ελληνική πραγματικότητα.
 Η εξασφάλιση πρόσβασης όλων στη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή
της ΔΕΗ δεν μπορεί να είναι αποδεκτός στόχος. Η πρόσβαση προμηθευτών
στη λιγνιτική παραγωγή με οικονομικούς όρους φαίνεται εύλογη διότι θα
βοηθήσει στον ανταγωνισμό στη λιανική. Η παροχή φτηνής λιγνιτικής
παραγωγής στους παραγωγούς συνεπάγεται αύξηση των εσόδων των
παραγωγών. Αυτός ο στόχος δεν είναι καταγεγραμμένος. Βέβαια καλό είναι
οι παραγωγοί να μπορούν να επιβιώσουν, αλλά δεν είναι δυνατό να
επιβαρύνονται γι’ αυτό οι καταναλωτές σε μια απελευθερωμένη αγορά.

 Μη ξεχνάμε ότι ο νομοθέτης έχει ήδη πάρει μέτρα απαγορεύοντας στη ΔΕΗ να
φτιάξει νέες μονάδες, μόνο αντικατάσταση παλιών.

 Βελτιστοποίηση χρήσης των δικτύων.
Καλό ακούγεται, τι σημαίνει όμως δεν προσδιορίζεται
 Άρση στρεβλώσεων στα τιμολόγια.
 Εδώ τον πρώτο λόγο έχει η πολιτεία που ασκεί κοινωνική πολιτική μέσω των τιμολογίων.

6. Σχολιασμός Παραρτήματος ΙΙ

Αναφέρονται πολλά που απευθύνονται σε λίγους που γνωρίζουν τι ακριβώς
είναι το Target Model. Επίσης πολλά άλλα θέματα αναφέρονται χωρίς
παρουσίαση. Επομένως δεν δύναμαι να διατυπώσω σχόλια.

ΙΙΙ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

7. Προτάσεις

   Η πρόσβαση των Προμηθευτών στη λιγνιτική παραγωγή είναι λογική διότι
τους επιτρέπει ν΄ανταγωνιστούν τη ΔΕΗ στη λιανική. Η προμήθεια πρέπει να
έχει ρυθμιστικό αλλά και ανταγωνιστικό περιεχόμενο. Η εξομοίωση λχ των
προμηθευτών με πελάτες ΥΤ και εφαρμογή του τιμολογίου Α150
προσαρμοσμένου ανάλογα είναι μια πολύ καλή ιδέα. Φυσικά θα πρέπει η
σύμβαση με τη ΔΕΗ να προβλέπει αγορά με ενιαία ισχύ όλο το 24/ωρο
(μπάντα) ή το πολύ δύο ισχείς, μια τις ώρες χαμηλού φορτίου και μια τις
ώρες υψηλού.
 Καμία πρόσβαση στην υδροηλεκτρική παραγωγή της ΔΕΗ
 Κατάργηση της διάταξης που προβλέπει αποζημίωση παραγωγού ΑΠΕ αν
ζητηθεί μείωση της παραγωγής για τεχνικούς λόγους. Εφαρμογή
ενδεχομένως ενός μοντέλου τύπου ΣΑΩΛ.
 Δημιουργία ανταγωνιστικής αγοράς με κατάργηση της σημερινής
υπερπροστασίας των παραγωγών. Επομένως απαιτείται η οργάνωση της
αγοράς ισχύος, η κατάργηση της Ανάκτησης Μεταβλητού κόστους, ο
καθορισμός πραγματικά τεχνικών ελαχίστων και όχι οικονομικών.
 Ο Κώδικας Διαχείρισης Υδροηλεκτρικής Παραγωγής που προτείνεται
χρειάζεται ιδιαίτερη μελέτη. Η αξία της υδροηλεκτρικής παραγωγής στη
ρύθμιση του Συστήματος είναι γνωστή. Το γεγονός ότι ιδιοκτήτης είναι η
ΔΕΗ που βρίσκεται υπό κρατικό έλεγχο και έχει κυρίαρχο ρόλο στην αγορά
λιανικής, εξασφαλίζει τη σωστή εκμετάλλευση των υδρ/κών.
Εάν η δομή αυτή αλλάξει και τα υδροηλεκτρικά περιέλθουν στην ιδιοκτησία
ανεξάρτητων παραγωγών, τότε σίγουρα θα υπάρξει αύξηση των τιμών στη
χονδρική και επομένως και στη λιανική.
 Θα ήταν πολύ επωφελές στο μέλλον τα κύρια υδρ/κά έργα να περιέλθουν στην ιδιοκτησία του ΑΔΜΗΕ.
Αθήνα 1-10-2012

Αλβέρτος Μαϊσης
 Μηχ/γος – Ηλεκ/γος Μηχανικός
Συντ/χος, πρώην Δ/ντης ΔΕΗ


Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΝ ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΠΟΤΕ

 

  Η ηλεκτρική ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα 

 

Οι πρόσφατες μεγάλες αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος και τα χαράτσια για τις ΑΠΕ, προετοιμάζουν το έδαφος για την θύελλα που έρχεται στην ενέργεια το β εξάμηνο του 2013.

    Τον  Ιούλιο του 2013 σχεδιάζεται η ''απελευθέρωση'' των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας και η είσοδος νέων παικτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας , που όλοι καταλαβαίνουμε οτι θα φέρει την κερδοσκοπία του χρηματιστηρίου της ενέργειας για να γινει το ρεύμα  ακριβό εμπόρευμα για λίγους.

Για μια ακόμα φορά επαναλαμβάνουμε αυτό που οι κερδοσκοπικοί  παράγοντες της αγοράς  επιτάσσουν να ξεχαστεί.
 Η ηλεκτρική ενέργεια είναι... κοινωνικό αγαθό κι όχι εμπόρευμα. Το ρεύμα , το νερό , η μόρφωση και η υγεία , δεν μπορούν να αποτελούν αντικείμενο κερδοσκοπίας , με το πρόσχημα της απελευθέρωσης της αγοράς . Αυτά είναι αγαθά πρώτης ανάγκης για το σύγχρονο άνθρωπο, αλλιώς παύει να είναι σύγχρονος.
 Η πολιτική της ΕΕ ,μέχρι σήμερα, για την απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας συνδέθηκε μόνο  με συνεχείς και μεγάλες αυξήσεις τιμολογίων, που αγγίζουν το 100 % σε μια δεκαετία.
Αν αυτό είναι απελευθέρωση  τότε σίγουρα είναι καλύτερα τα μονοπώλια .
 Οι επιδοτήσεις των ΑΠΕ και των ιδιωτών παραγωγών ρεύματος  σε βάρος της ΔΕΗ, τα σκάνδαλα των ιδιωτών παρόχων λιανικής  (όπως η Energa και η Hellas Power), οι εγγυημένες τιμές των «πράσινων βαρόνων της ενέργειας » και των γνωστών επιχειρηματικών ομίλων χρηματοδοτήθηκαν και συνεχίζουν να χρηματοδοτούνται σήμερα με δις ευρώ  από τις τσέπες των  καταναλωτών.

     Η φθηνή ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί βασικό μοχλό για την ανάπτυξη της χώρας.
 Η σχεδιαζόμενη διάλυση, η διάσπαση και η εκποίηση σε ιδιώτες  της ΔΕΗ, συνιστά ένα τεράστιο οικονομικό σφάλμα ,ειδικά τώρα που αυτά τα αποφάσισαν οι δανειστές μας.
  Εκχωρείται το δικαίωμα του κράτους για άσκηση ενεργειακής πολιτικής, το μέλλον της οικονομικής και βιομηχανικής ανάπτυξης, ο φυσικός πλούτος, μέχρι κι η ανάγκη κάθε νοικοκυριού για φως και θέρμανση  αφήνονται  στην απληστία της κάθε πολυεθνικής RWE, GdF-Suez κλπ  και των εγχώριων «στρατηγικών εταίρων» τους!!
  Η πολυπόθητη ανάπτυξη δεν θα έρθει ποτέ,  όταν η Ελλάδα με ανεργία κοντά στο 30% , αδυνατεί να εξάγει πλέον τα προϊόντα της με τόσο υψηλή ενεργειακή συνιστώσα κόστους. Ακόμη και τα προϊόντα της πρωτογενούς παραγωγής δηλ. τα αγροτικά.
Πλήττεται  άμεσα πλέον η '' βαριά μας βιομηχανία'' ,  ο Τουρισμός , από το υψηλό κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος που αναμένεται  να αυξηθεί κατά πολύ το επόμενο καλοκαίρι.
   Οχι μόνο , τα μικρά οικογενειακά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια άλλα και κάθε τουριστική επιχείρηση ,δεν μπορεί πλέον να ανταγωνιστεί τις γειτονικές μας χώρες με το φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα ,όπως η Τουρκία.

Στο παρελθόν , οι Ελληνικές κυβερνήσεις διοργάνωναν συνέδρια στα πιο κοσμοπολίτικα νησιά μας για την προώθηση της ''πράσινης ανάπτυξης'' που μας οδήγησε στην σημερινή εξαθλίωση του υπερδανεισμού . Αυτό συνέβαινε για χρόνια, χωρίς κανείς Έλληνας Πρωθυπουργός να ασχοληθεί σοβαρά με τις καταστροφικές επιπτώσεις της ''πράσινης ενέργειας''. Επειδή λοιπόν ,  η φθηνή ενέργεια σαν αναγκαίος μοχλός ανάπτυξης, είναι μονόδρομος , μόνον η εκμετάλλευση των φθηνών εγχωρίων πηγών ( λιγνίτης, υδροηλεκτρικά ) θα δώσει άμεσα αποτελέσματα στις τιμές.
Σήμερα μόνον μια σύγχρονη   ΔΕΗ μπορεί να πετύχει γρήγορα , αυτόν τον εθνικό  στόχο . Εκεί λοιπόν πρέπει να πέσει το βάρος των προσπαθειών μας .
 Η ΔΕΗ χρειάζεται ριζική αναδιοργάνωση, από τον τελευταίο άχρηστο υπάλληλο συνδικαλιστή μέχρι  τον σημερινό πράσινο πρόεδρο του ΔΣ , με αξιοποίηση  ΜΟΝΟ των δικών μας πηγών ενέργειας . Με  άμεσο κόψιμο όλων των επιδοτήσεων των αχρήστων ΑΠΕ
Αφού το κράτος απέτυχε να το κάνει μέχρι σήμερα , ας την πουλήσουν , ολόκληρη και όχι σε  κοματια, σε ιδιώτες με συγκεκριμένους όμως επιχειρησιακούς όρους λειτουργίας τουλάχιστον για τα επόμενα δέκα χρόνια. 
Μέχρι να ανακάμψει η κατεστραμμένη οικονομία μας και μετά το βλέπουμε και πάλι.
Γνωρίζουμε καλά οτι , αυτό  πρέπει πρώτα να γίνει αποδεκτό,  απο την ΕΕ της Γερμανίας και πρέπει να δοθούν δύσκολες μάχες στην ΕΕ για να το πετύχουμε . Σίγουρα αξίζει τον κόπο.
Και  η κυβέρνηση οφείλει να αγωνίζεται τουλάχιστον για τα αυτονόητα δίκαιά μας.

                                                                                      SAGINI