Σπάνιες γαίες, γεωπολιτική και η
σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας
Τι είναι τα Στοιχεία Σπάνιων Γης (REE);
Τα REE είναι ένα σύνολο από 17 χημικά παρόμοια στοιχεία που διαθέτουν μοναδικές μαγνητικές, φωταυγείς και ηλεκτροχημικές ιδιότητες. Αυτά τα χαρακτηριστικά τα καθιστούν απαραίτητα για τη σύγχρονη τεχνολογία, ιδιαίτερα σε υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ηλεκτρικά οχήματα (EVs) και προηγμένα ηλεκτρονικά. Παρά το όνομά τους, τα REE είναι σχετικά άφθονα στον φλοιό της Γης, αλλά σπάνια βρίσκονται σε συμπυκνωμένες και οικονομικά εκχυλίσιμες μορφές. Αυτό καθιστά την εξόρυξη και την επεξεργασία τους τόσο τεχνολογικά προκλητική όσο και επικίνδυνη για το περιβάλλον. Η διαδικασία εξαγωγής REE περιλαμβάνει πολλά σύνθετα βήματα. Πρώτον, τα μεταλλεύματα πλούσια σε REE πρέπει να εξορυχθούν και να θρυμματιστούν. Στη συνέχεια, τεχνικές χημικού διαχωρισμού, που συχνά χρησιμοποιούν οξέα ή διαλύτες, χρησιμοποιούνται για την απομόνωση των επιμέρους στοιχείων. Αυτή η διαδικασία δημιουργεί σημαντικά τοξικά απόβλητα, εγείροντας ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους. Η Κίνα κυριαρχεί στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού REE, διυλίζοντας πάνω από το 90% των παγκόσμιων REE, γεγονός που έχει οδηγήσει σε μεγάλες γεωπολιτικές εξαρτήσεις.
Η έρευνα για τους REE
Οι REE δεν είναι κρίσιμοι μόνο για τις ενεργειακές τεχνολογίες αλλά και για τις γεωχημικές μελέτες. Στη έρευνα, χρησιμοποίησα δεδομένα REE για να αναλύσω τους κρυστάλλους ζιρκονίου και να κατανοήσω τις γεωλογικές διαδικασίες σχηματισμού πετρωμάτων. Μπορείτε να βρείτε μία από τις δημοσιευμένες μελέτες μου που χρησιμοποιεί REE στη γεωχημεία εδώ: Γεωχημικές υπογραφές και μαγματική σταθερότητα της επίγειας πρόσκρουσης που παράγεται ζιρκόνιο . Η κατανομή των REE εντός του ζιρκονίου παρέχει βασικές γνώσεις για την ιστορία του φλοιού και του μανδύα της Γης, υπογραμμίζοντας την ευρύτερη επιστημονική τους σημασία πέρα από τις ενεργειακές εφαρμογές.
Ο αναξιοποίητος πλούτος REE της Ουκρανίας και το νέο γεωπολιτικό τοπίο
Τον Ιούλιο του 2021, η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψε στρατηγική συμφωνία με την Ουκρανία για την εξερεύνηση και την ανάπτυξη των κοιτασμάτων REE της, επιδιώκοντας να μειώσει την εξάρτηση από την Κίνα. Η Ουκρανία πιστεύεται ότι διαθέτει τεράστια αποθέματα κρίσιμων ορυκτών, ιδιαίτερα βαρέων REE απαραίτητα για τα ηλεκτρικά οχήματα και τις ανεμογεννήτριες. Συγκεκριμένα, αυτές οι πλούσιες σε ορυκτά περιοχές συγκεντρώνονται στην ανατολική Ουκρανία, την ίδια την περιοχή που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή. Αυτό δημιούργησε υποψίες ότι ο έλεγχος αυτών των πόρων ήταν μια κρυφή κινητήρια δύναμη της σύγκρουσης.
Πηγή: https://www.ft.com/content/1890d104-1395-4393-a71d-d299aed448e6 Γρήγορα προς τα εμπρός μέχρι σήμερα, και βλέπουμε αναφορές για πιθανές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Ενώ η κύρια αφήγηση συνεχίζει να επικεντρώνεται σε πολιτικά και εδαφικά ζητήματα, το ερώτημα παραμένει: ο έλεγχος των καταθέσεων REE της Ουκρανίας θα είναι μέρος της τελικής συμφωνίας; Εάν η Ουκρανία διατηρήσει την κυριαρχία της σε αυτούς τους πόρους, θα μπορούσε να μετατοπίσει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, μειώνοντας την ευρωπαϊκή εξάρτηση από την Κίνα και αποδυναμώνοντας τη μόχλευση της Ρωσίας στις αγορές πόρων. Μια πρόσφατη έκθεση των Financial Times τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει τώρα επιθετικά να εξασφαλίσει εναλλακτικές αλυσίδες εφοδιασμού REE, μια κίνηση που υπογραμμίζει περαιτέρω τη στρατηγική σημασία αυτών των ορυκτών. Ο νόμος της ΕΕ για τις κρίσιμες πρώτες ύλες στοχεύει να εξασφαλίσει σταθερό και ανεξάρτητο εφοδιασμό βασικών πόρων, μειώνοντας την εξάρτηση από το σχεδόν μονοπώλιο της Κίνας. Αυτή η νομοθεσία σηματοδοτεί ότι, τα δυτικά έθνη αφυπνίζονται για τις ευπάθειες των πόρων που θέτει η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Ήταν αυτός ο Πρώτος Πόλεμος Πόρων της Πράσινης Επανάστασης;
Όπως υποστήριξα προηγουμένως, ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να μην αφορά αποκλειστικά πολιτικές και ιστορικές εντάσεις, μπορεί επίσης να αφορά τα ορυκτά που απαιτούνται για την παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση. Καθώς οι REE αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης βιομηχανίας, οποιαδήποτε διακοπή στον εφοδιασμό τους έχει τεράστιες οικονομικές και στρατηγικές επιπτώσεις. Τώρα, με τις συζητήσεις για μια ειρηνευτική διευθέτηση να αποκτούν έλξη, γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η πρόσβαση σε κρίσιμους πόρους όπως οι REE θα μπορούσε να είναι ένας κρυφός παράγοντας που διαμορφώνει τις διαπραγματεύσεις. Αν είχα δίκιο στην αρχική μου εκτίμηση, τότε η σύγκρουση στην Ουκρανία σηματοδοτεί μια σημαντική καμπή στον τρόπο με τον οποίο τα έθνη βλέπουν και αγωνίζονται για στρατηγικούς ορυκτούς πόρους στην εποχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η μεγάλη εικόνα
Η εξάρτηση από τις REE αποκαλύπτει μια θεμελιώδη αντίφαση στην ατζέντα της πράσινης ενέργειας: ενώ οι υποστηρικτές πιέζουν για μια μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, συχνά αγνοούν το περιβαλλοντικό και γεωπολιτικό κόστος της εξόρυξης και της διύλισης στοιχείων σπάνιων γαιών. Τα δυτικά έθνη δεν μπορούν να συνεχίσουν να βασίζονται σε έναν μόνο κυρίαρχο προμηθευτή, είτε είναι η Κίνα είτε άλλο έθνος, για αυτά τα κρίσιμα υλικά. Την επόμενη φορά που θα ακούσετε για την υπόσχεση ενός «καθαρού ενεργειακού μέλλοντος», θυμηθείτε να ρωτήσετε: από πού θα προέρχονται τα υλικά και ποιος θα ωφεληθεί; Εάν η σύγκρουση στην Ουκρανία είναι κάποια ένδειξη, ο αγώνας για τα ΚΑΕ μόλις αρχίζει και οι συνέπειές της θα διαμορφώσουν την παγκόσμια πολιτική για τις επόμενες δεκαετίες.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΓΡΑΨΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ ΕΔΩ