Παγκόσμια ''συμφορά'' η ενεργειακή φτώχεια για τις γυναίκες
Η φτώχεια
ήταν, είναι και παραμένει το μεγαλύτερο πρόβλημα στον κόσμο.
Σήμερα,
ανέρχεται στο 83% της ανθρωπότητας , δηλ . πάνω από 6 δισεκατομμύρια
άνθρωποι ζουν σε υπανάπτυκτα έθνη, με κολλημένα
τα όνειρα τους στην ποιότητας της ζωής και των οικονομικών ευκαιριών που οι πλούσια
Δύση απολαμβάνει.
Αυτή η επιδείνωση του ανθρώπινου πόνου βασίζεται στην έλλειψη ενέργειας, επειδή η ενέργεια είναι η κινητήρια
δύναμη εκσυγχρονισμού . Ανά
άτομο, τα πλούσια έθνη (ΟΟΣΑ) χρησιμοποιούν
περίπου 4,5 τόνους ισοδύναμου πετρελαίου (ΤΙΠ) ένα έτος, σε
σύγκριση με 1,3 TΙΠ για τα
φτωχά έθνη, που αντιστοιχεί σε 10 φορές περισσότερο
πραγματικό ΑΕΠ.
Η πρόσβαση σε ενεργειακές υπηρεσίες είναι
καθοριστικός παράγοντας για την οικονομική - ανθρώπινη ανάπτυξη, κρίσιμης
σημασίας για την μετατροπή των αγροτικών κοινωνιών σε βιομηχανικές. Αυτός ο
κοινωνικός μετασχηματισμός, οδηγεί σε συσσώρευση εισοδήματος και πλούτου, εξαλείφει πολλές μεταδοτικές
ασθένειες, μειώνει την παιδική θνησιμότητα, και επιμηκύνει το προσδόκιμο ζωής
των ενηλίκων. Ένας ενάρετος κύκλος
που έχει αποδειχθεί κατά τον παρελθόντα αιώνα σε δεκάδες πλούσιες χώρες.
Η "Ενεργειακή φτώχεια" πονάει δυσανάλογα τις γυναίκες και τα παιδιά (Σχήμα 1),
που οποίοι αναγκάζονται να περάσουν
μέχρι και 20 ώρες την εβδομάδα για συγκέντρωση βιομάζας (ξύλα, κοπριά,
απόβλητα καλλιεργειών) και πόσιμο νερό, αντί να πηγαίνουν στο σχολείο, για μάθηση, και καλυτέρευση της κατάστασης
τους (Σχήμα 2).
Οι γυναίκες και τα
παιδιά περνούν 200 εκατομμύρια ώρες
την ημέρα, 200 million hours a day , απλά συλλέγοντας
νερό και ξύλα , καθιστώντας τα ευάλωτα σε ληστείες, βία και
βιασμούς.
Τα θηλυκά είναι το 50% του
παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά σχεδόν το 75% των ατόμων σε ενεργειακή φτώχεια.
Η «θηλυκοποίηση της φτώχειας» είναι ενδημική ιδιαίτερα σε περιοχές χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα .
Δεν απορεί
κανείς που οι ‘’Αναπτυξιακοί Στόχοι της
Χιλιετίας του ΟΗΕ’’ δίνουν πρόσβαση στην ηλεκτρική
ενέργεια, ως απαραίτητη προϋπόθεση.
Σχεδόν 1 στους 5 ανθρώπους δεν έχει καθόλου
ηλεκτρική ενέργεια, και περισσότερα
δισεκατομμύρια , έχουν έλλειψη επαρκούς
πρόσβασης.
Η ενεργειακή φτώχεια έχει αφήσει
περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο
άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες χωρίς υγειονομική περίθαλψη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), μια γυναίκα πεθαίνει κάθε λεπτό από
επιπλοκές που σχετίζονται με την
εγκυμοσύνη ή τον τοκετό, συχνά λόγω της έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας και ανεπαρκούς φωτισμού.
Οι γυναίκες αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των 3 δισεκατομμυρίων
ανθρώπων που εξακολουθούν
να χρησιμοποιούν την παραδοσιακή βιομάζα ως κύρια πηγή ενέργειας.
Οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Berkeley υπολογίζουν ότι υπάρχει μια ανοικτή πυρκαγιά βιομάζας
στην κουζίνα , που είναι ισοδύναμη με την καύση 400
τσιγάρων την ώρα.
Η ΠΟΥ αναφέρει ότι…’’ η έκθεση
στην ατμοσφαιρική ρύπανση εσωτερικών χώρων είναι υπεύθυνη για πάνω από 4 εκατομμύρια
θανάτους το χρόνο’’, που απλά τα μετατρέπει τα
περιβάλλοντα αυτά σε δολοφόνους
ανθρώπων , με περισσότερους θανάτους από την ελονοσία, το
HIV / AIDS, και τους καρκίνους του πνεύμονα .
Σχήμα 1: Η
παγκόσμια ''συμφορά'' της φτώχειας των γυναικών
Σχήμα 2: Η περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια ισχυροποιεί τις Γυναίκες
Sources: CIA World Factbook , United
Nations
Για
να επιτευχτεί το «Ενέργεια για Όλους» μέχρι το 2030, ο Διεθνής
Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), λέει ότι
« αφού ο άνθρακας από μόνος του αντιπροσωπεύει περισσότερο
από το 50% του συνόλου στα ηλεκτρικά
δίκτυα" , (σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο
Ενέργειας According
), αυτό "δείχνει σαφώς τον θεμελιώδη ρόλο του,
στην υποστήριξη της σύγχρονης ηλεκτρικής ενέργειας για ισχύ βάσης , που απαιτείται για να τροφοδοτήσει την οικονομική ανάπτυξη και την ανακούφιση της φτώχειας .
"Θυμηθείτε
ότι τα σύγχρονα εργοστάσια άνθρακα
έχουν μειώσει cut τις εκπομπές CO2 κατά 40%. Οι συνδέσεις εντάσεως κεφαλαίου εκτός δικτύων ,
είναι πλέον λιγότερο
ελκυστικές για τον
ιδιωτικό τομέα αφού απαιτούν
διαφορετικές τεχνικές λύσεις και
τη σχετική χρηματοδότηση. Όσοι προωθούν
συνδέσεις εντάσεως
κεφαλαίου εκτός δικτύων (off-grid ), όπως πχ
στην εστίαση θα πρέπει
να γνωρίζουν ότι η παραδοσιακή ηλεκτροδότηση
του δικτύου προσφέρει τριπλά το ποσό της ενέργειας για το ίδιο κόστος εκτός
δικτύου, ενώ προσφέρει και περισσότερη ευελιξία.
Το ‘’Κέντρο για την Παγκόσμια Ανάπτυξη’’ finds that διαπιστώνει ότι: ". Η κάλυψη από τά
ηλεκτρικά δίκτυα είναι εκπληκτικά υψηλή ... συνδέοντας στο δίκτυο
τα νοικοκυριά
και το άμεσο
περιβάλλον τους και θα μπορούσε να εξαλείψει την
αφρικανική ενεργειακή φτώχεια" .
Η επιτυχία ηλεκτρικής ενέργειας στην Ινδία με βάση τον
άνθρακα είναι σαφώς μετρήσιμη (Σχήμα 3)
. Στον τομέα της υγείας; Ο στόχος για το προσδόκιμο ζωής 5 years , με βάση την ηλεκτροδότηση με άνθρακα ,
αυξήθηκε μέχρι 5 χρόνια κατά την τελευταία δεκαετία μόνο, σε σύγκριση με τα 6 χρόνια 6 years
για τον παγκόσμιο μέσο όρο από το 1990. Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι η σταθερή αστικοποίηση στις
αναπτυσσόμενες χώρες ( οι πόλεις προσφέρουν
μεγαλύτερη οικονομική ευκαιρία) κάνει τα ηλεκτρικά δίκτυα, ακόμη και πιο ζωτικά και πρακτικά (Σχήμα 4).
Σύμφωνα
με την Παγκόσμια Τράπεζα World Bank , η «Αστικοποίηση
είναι απλά ο πιο σημαντικός μετασχηματισμός που λαμβάνει χώρα
στην αφρικανική ήπειρο, με περισσότερα από 450
εκατομμύρια νέων κατοίκων να αναμένονται μέχρι το 2040 στα αστικά κέντρα .
Το « 12ο πενταετές σχέδιο (2012-2017) για τις πόλεις cites της Ινδίας προβλέπει ότι «Μέσα στα επόμενα 20-25 χρόνια,
άλλα 300 εκατομμύρια άνθρωποι » θα προστεθούν στις πόλεις. Στην πραγματικότητα, οι περιβαλλοντικές
οργανώσεις θα πρέπει να ενθαρρύνουν
την αστικοποίηση διότι οι πόλεις είναι πιο «πράσινες», επειδή μειώνουν την επίδραση
του ανθρώπου στο
φυσικό περιβάλλον.
Εκείνοι που εμποδίζουν τα ενεργειακά έργα στον
αναπτυσσόμενο κόσμο, κλειδώνουν της ανθρώπινη ανάπτυξη. Κάθε μέρα, πάνω από 20.000
κοριτσάκια στην υποσαχάρια Αφρική, για παράδειγμα, έχουν γεννηθεί σε έναν κόσμο
χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
Τα ορυκτά καύσιμα είναι το 70% της παγκόσμιας
ηλεκτρικής ενέργειας και το 85% του πρωτογενούς ενεργειακού εφοδιασμού, επειδή
τα συστήματα αυτά επιτυγχάνουν ισχυρές οικονομίες κλίμακας που παρέχουν μεγάλες
ποσότητες ενέργειας με χαμηλό κόστος.
Άφθονο και αξιόπιστο ενεργειακό εφοδιασμό,
σπινθήρα για τεχνολογική αλλαγή , αύξηση της παραγωγικότητας, και του βιοτικού επιπέδου, επιτρέποντας σε
περισσότερους ανθρώπους να ζήσουν καλύτερα. Η ενεργειακή απόδοση είναι ζωτικής
σημασίας για μια σύγχρονη οικονομία, αλλά αυτό δεν είναι απολύτως ανάλογο με
την μείωση των ενεργειακών αναγκών με
τον τρόπο που μερικοί θέλουν να ισχυρίζονται. Η φτωχή ενέργεια στέρησε από τα έθνη τις
στρατηγικές ανάπτυξης.
Η ενεργειακή απόδοση της
Αφρικής από το 2000 έχει
βελτιωθεί περίπου
30% , η οποία θα μπορούσε να
εκπλήξει με το να είναι στο ίδιο επίπεδο με την Ευρωπαϊκή Ένωση. (Οι επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου στην
ενέργεια έχουν μειωθεί)
"Με απλά λόγια
, είναι κούφιο και υποκριτικό οι φτωχές χώρες να « εγκαθιστούν ανεμογεννήτριες
και ηλιακούς συλλέκτες » Bill Gates
Sources:
IEA, WEO 2010 and 2014
Σχήμα 4: Η ενέργεια και αστικοποίηση
Sources: CIA World
Factbook; United Nations
το ελληνικο ντοκιμαντέρ που βραβεύθηκε στο φεστιβάλ της Αγγλίας http://askosaiolou.com/
ΑπάντησηΔιαγραφή<<< Ο "Ασκός του Αιόλου" είναι ένα ντοκιμαντέρ που ερευνά όλες τις γνωστές και άγνωστες πτυχές της διαχείρισης της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, θα αφορά στην πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων, καθώς και των εθνικών και πολυεθνικών εταιριών να δημιουργήσουν αιολικά πάρκα στα βουνά όλης της χώρας. Θα αφορά, επίσης, στην αντίσταση που προβάλουν στην παραπάνω πολιτική και συμφέροντα οι τοπικές κοινωνίες και στο κατά πόσο, τελικά, η προώθηση ή μη της “Πράσινης Ανάπτυξης” γίνεται με όρους ευνοϊκούς προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Σκοπός του ντοκιμαντέρ είναι η σφαιρική, εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη ενημέρωση των πολιτών για το τι είναι η αιολική ενέργεια, ποιες είναι οι θυσίες που αυτή απαιτεί, ποιο είναι το οικονομικό παρασκήνιο και τι θα σημάνει για τις τοπικές κοινωνίες και τα οικοσυστήματα η δημιουργία αιολικών πάρκων. Η ταινία μας ευελπιστεί, εν τέλει, να ξεπεράσει μια απλοϊκή απάντηση με μαθηματικούς όρους στον λόγο οικονομικό συμφέρον/οικολογική ευαισθησία, αλλά την ενδιαφέρει να θέσει στο επίκεντρο την εύρυθμη διαιώνιση της φύσης καθεαυτής: τη διαλεκτική δηλαδή σχέση μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος.
Διανύουμε μια περίοδο όπου η ανθρώπινη επέμβαση στο περιβάλλον έχει επιβαρύνει ανεπανόρθωτα τον πλανήτη. Σ' αυτή τη βάση, θεωρούμε ότι η συζήτηση για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα έπρεπε να λαμβάνει χώρα καθημερινά στον δημόσιο διάλογο και η ενημέρωση των πολιτών να είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική. Αντ' αυτού, πιστεύουμε, ότι ο κοινωνικός διάλογος όχι μόνο είναι επιφανειακός, αλλά και εσκεμμένα διαστρεβλωμένος, ειδικά, όταν μιλάμε για την μετάβαση από τις εχθρικές προς τη φύση και τον άνθρωπο μορφές ενέργειας προς τις ηπιότερες και περιβαλλοντικά ευνοϊκότερες. Αντιλαμβανόμαστε ότι μέσα σε ένα πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής κρίσης είναι εύκολο, διάφορα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, να συμπαρασύρουν την “κοινή γνώμη” προς μια κατεύθυνση που αυτά επιθυμούν: επιχειρηματολογώντας είτε προς όξυνση των οικονομικών, είτε προς εκμετάλλευση των οικολογικών κοινωνικών αντανακλαστικών.
Απέναντι σ' αυτή τη συνθήκη, η δικιά μας βούληση είναι να σταχυολογήσουμε την κοινωνική αναγκαιότητα για εναλλακτικές μορφές ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα να ενημερώσουμε και για το πώς το παραπάνω μετατρέπεται σε μια έντεχνη “φίλο-οικολογική” ρητορική προς επίρρωση των συγκεκριμένων συμφερόντων. http://askosaiolou.com/