''ΧΑΣΗ ΚΟΣΜΟΥ''

 ΘΑΛΑΣΣΑ- ΑΕΡΑΣ -ΑΛΑΤΙ -ΒΡΟΧΗ

    1981 .

Ήταν μια υγρη χειμωνιάτικη νυχτιά ,περπατούσα με τον Μαρκο , στο ''μουράγιο'' εξω απο το Τελωνείο Χιου . ''Ξέμπαρκος'' Α' μηχανικός ο Μάρκος , καλος φίλος και πρώτος μάγειρας .

Βλέπαμε τις ανεμότρατες  απέναντι στην ''ψαρόσκαλα'' .

Κάπνιζαν οι ''τζιμινιερες'' τους .

Ετοιμάζονταν  για το αποψινό φευγιό τους .

Δεν μιλήσαμε, αλλα σκεφτόμασταν το ιδιο πράγμα .

Βλέπω τον καπτα Πετρο τον Μισκή να πηγαίνει  με γρήγορα βήματα στον ‘’Αη Νικολα’’. 

Ενα μεγάλο σιδερένιο καικι , μαγγιώρο , ''τρεχαντήρι''. 

''Γρι γρι'' , το καλοκαίρι , ''ανεμότρατα'' τον χειμωνα , με μηχανάρα Bontuin 600  άλογα .  ‘’Παπανικολής’’ ηταν το αγαπημένο  ‘’τσούκλι’’ του καπτα Πετρου . Για αυτον  ο ‘’Αγιος Νικολαος’’ ηταν ο  ‘’Παπανικολης’’ το φημισμένο υποβρύχιο .

‘’Πετρο να έρθουμε  μαζι σας ‘’? ρώτησα. 

‘’Δεν ξερω Γιώργη , απόψε είναι μεσα ο μπάρμπας μου. Ξέρεις .’’ . ‘’Καλά ειπα’’, παμε παρέα μεχρι εκει και τον ρωτάμε ''.

Τον ήξερα καλα τον Καπτα Λευτέρη τον Μανίκα . Τον ήξεραν και οι γλάροι στο Αιγαίο . Όνομα βαρύ . Θηρίο στην δουλειά ,δεν είχε ποτέ στοπ , ουτε στην φουρτούνα ουτε στα ψάρια . Δύσκολα έβρισκε πλήρωμα γιατι τους.... ‘’βασάνιζε’’ . Έψαχνε για ‘’σιδερένιους’’ ναύτες .Ομως ηταν άρχοντας . ‘’Κιμπάρης’’ Μικρασιάτης . Πλήρωνε με το παραπάνω .

‘’Καλησπέρα καπτα Λευτέρη, μας θέλεις απόψε για πλήρωμα ?’’ Χαμογέλασε ελαφρά .

‘’Εχει ''θάλασσα'' απόψε ,αλλά εγω χατήρια φίλων , δεν χαλάω ποτέ . Μπείτε μεσα αφου το θέλετε ’’ . Βαλτε ‘’νιτσεράδες’’ .

Κοίταξα τον Μάρκο στα μάτια και σαλτάραμε απο την ‘’κουπαστή’’ στη ‘’γέφυρα’’ .

Ο καπτα  Πέτρος ( ανηψιός του καπτα Λευτέρη ) χαμογελούσε  . Ισως δεν περίμενε οτι θα αντέξουμε εκεινο το βράδυ .

Ξεκολλήσαμε και σαλπάραμε στο ‘’μπουγαζι’’ . Κοίταγα στο ραντάρ , τα αλλα καικια . Σκέφτηκα οτι ειχε καλή τιμη το μαριδακι και το κυνηγούσαν ολοι .

Βραδυα δύσκολη  με ’’οχταρι’’ γεμάτο και βροχή . ‘’Φρέσκος καιρός . Σορόκος’’ . ‘’Χάση κόσμου’’ έλεγε ο καπτα Πέτρος .

   Αργα η μηχανή ,ορτσα η πλώρη μας στον καβο της Τουρκίας , ανεβαίναμε και κατεβαίναμε στα κυματα . Φθάσαμε δυσκολα στο στενο , εκανε αριστερά ο Καπτα Λευτερης , μπήκαμε στα Τούρκικα νερα με σβηστα τα φωτα . Στο ραντάρ έβλεπα και αλλα ψαραδικα καΐκια , Χιώτικα και Τούρκικα . 

Δεν μιλουσε κανενας ,  μονο κατι μισόλογα ελεγαν στο VHF οι αλλοι καπεταναίοι .

’’Φούντα όλα ’’ διέταξε ξαφνικά ο καπτα Λευτερης , και το δίχτυ αρχισε να ξετυλίγεται στην θαλασσα . ‘’Στήθηκαν’’ οι ‘’πορτες’’ και τα ‘’σύρματα φέρμα'' ,τρίζανε . Γυρισαμε στην ‘’μπάντα’’ με πορεια στην Χίο .Ο καιρος ηρθε στην αριστερή μας πλευρά .’’Τραβούσαμε’’ με 3 μιλια. Τα κύματα βουνα . Μια ‘’καλαρισμενη’’ ανεμότρατα ειναι αδύνατον να ξεφύγει απο την ‘’τουρκική καταδίωξη’’ , εκτος αν τα  ‘’κοψει ‘’ ολα τα εργαλεία και τα πετάξει στην θάλασσα , πράγμα απίθανο για εναν  καπετανιο , σαν τον καπτα Λευτέρη τον Μανίκα . Ποτε του δεν εκανε πισω . Κοίταξε με ευλάβεια και  προσοχή το ραντάρ . Η ‘’καταδιωξη’’ μας ειπε , ξεχωρίζει αμέσως , λογω ταχύτητας  . Ευτυχώς,  εκεινο το βραδυ  κράτησε τους Τούρκους στο λιμάνι τους , ο ισχυρός νοτιάς . Οταν επιτέλους βγήκαμε στα ‘’δικα μας’’ νερα , αισθάνθηκα πολυ καλύτερα .

4-6 μιλια ειναι αυτη η ‘’καλάδα’’ . Με σταθερή ταχύτητα τα 3 μιλια .

Φθάσαμε στο τελος της , και ο ‘’Μανικας’’ , φώναξε στο πλήρωμα ‘’Βίρα το βίντζι παλικαρια μου ’’.

Ανάψαν τα φωτα . Ήταν μεσάνυχτα . ‘’Έβαλαν βολτα’’ και σήκωσαν τον ‘’σακο’’ στο βίντσι , τον φέραν μεσα και έλυσαν τον ‘’γαίδαρο’’. Κινήσεις μαγικές με τέτοια θύελλα  . 

Γεμισε φύκια και μαριδάκι  η ''κουβερτα'' , ειδα τον καπτα Λευτερη απογοητευμένο . 

Λίγα τα ψάρια . Δυο μολις ‘’κασάκια’’ . Το πλήρωμα αρχισε το ‘’ξεδιαλεγμα ‘’.

Τσαντίστηκε αλλα δεν μίλησε το θηριο .

‘’Μπαταρισε’’ το τιμόνι , για Τουρκία , ξανα . 

Δεν τολμήσαμε να μιλήσουμε  εμεις , αφου δεν μας έπεφτε λόγος , παρότι ο Μαρκος ειχε ναυτια και ξερνούσε σαν γατί . Λούφαξε , ντράπηκε , δεν μίλησε καθολου και κατέβηκε στο αμπάρι .

Οταν κατάλαβα καλά  , την σκοτεινή πορεία μας και την θεση μας στο ραντάρ , πραγματικά ανησύχησα αφου  μέτρησα 6-7 μιλια , μεσα απο το ‘’συνορο’’.

Περιμέναμε ολοι αμίλητοι,  να κανει επιτέλους ‘’κράτει’’ . 

Η πρώτη μας  φορα , ήταν η καθημερινότητα , του καπτα ‘’Μανικα’’.

Δεν έκανε ποτέ πισω . ‘’Μεχρι το πρωι’΄ , μου ειπε σιγανά ο καπτα Πέτρος  .’’Θέλει ψαρι , απόψε  ο θείος’’  .

 ‘’Φούντα ολα’’ φώναξε , άνοιξε την πορτα της γέφυρας και επιθεώρησε το πλήρωμα του .’’Μαινα Νικο’’φωναξε  στο ναυτη .Ο ‘’σακος ‘’ στην θαλασσα . Έκοψε ταχύτητα στα 3 μιλια παλι , στήθηκαν οι πόρτες ,ισιώσαν τα σύρματα ,πορεία στην Χίο και παλι .Το ιδιο δρομολόγιο .

Ολα μονος του , αν και ο ανιψιός του και μαθητής του,  ήταν ψαροκαπετάνιος με 10 νταν . Δοκιμασμένος χρονια τωρα .

 Εκεινη την ωρα ειδα ενα φως στον ουρανο .Μετα το έχασα και το ξαναειδα στη Γη.

Βαπόρι γκαζάδικο θεριο , ''κροσσαριζε'' το στενο με πορεία στον βοριά . Ηταν πολύ κοντα μας το ....‘’ανάθεμα’’ , οπως ειπε ο καπτα Λευτέρης , που το ειχε δει στο ραντάρ  . Άναψε τα φωτα μας ,για να μας δει ‘’αυτός ‘’ ,αλλά μεσα σε ‘’χάση κόσμου’’ , νυχτα με βροχή και κυματα βουνά η κατάσταση ηταν πολυ επικίνδυνη . Δεν γύρισε ουτε πόντο το τιμονι μας,  ο καπτα Λευτέρης , μονο έκοψε λιγο την ταχύτητα μας .Η ανεμοτρατα δεν μπορεί να στρίψει γιατι η τα εργαλεία που σέρνει θα γινουν ‘’κουβαρι’’, η θα ‘’νταγιαντίσουμε ‘’ . 

Είδαμε ολοι ενα μαύρο τοίχο μες την νυχτιά , ακριβως μπροστά μας .Περνούσε και δεν τελειώνε . Ειπα με αυθάδεια … ‘’Καπτα Λευτέρη ,θα τρακάρουμε!!!!’’ Με κοίταξε και χαμογέλασε σιωπηλά .’’Εχουμε φύλακα τον ‘’Αη Νικόλα , Γιώργη’’ ψιθύρισε  . 

Ωρες τα…. δευτερόλεπτα . ‘’Ενταξει περασε ο πούστης’’ , ειπε στο τελος .

Ανασάναμε ολοι . Ηρθε στην γέφυρα και ο Μαρκος , που όταν ειδε την φάση  ….εγινε καλά !

Οταν εκανε ‘’κρατει’’ ξανα , είχαμε επιτέλους φθάσει στο τελος της ‘’καλαδας’’ .

Στα Χιώτικα νερα .

‘’Βιρα , παληκαρια μου ‘’!!! Εδεσαν και ανέβασαν το ''σάκο'' με το ''βίντσι'' στο ''άλμπουρο ''. Λυσανε τον ‘’γαιδαρο’’ . Φυκια και μαρίδες γέμισαν την ‘’κουβέρτα’’ . Όμως παλι ηταν λίγα τα ψάρια . Ούτε τα πετρέλαια !. Στεναχωρήθηκε , μούτρωσε , νεύριασε .

Για εμενα και τον Μαρκο , μεγάλωσε η αγωνια μας για την συνέχεια ……’’Μεχρι το πρωί ‘’ . Αυτο σκεφτήκαμε . ‘’Υπομονή Μαρκο ‘’...ειπα στο φιλο μου . 

Έβαλε παλι ‘’μπρος’’ ο καπτα Λευτερης , χωρις πολλές κουβέντες .

Ομως ειχε αλλάξει ροτα .

‘’μα…που μας  παει ?‘’ ρώτησα τον Πέτρο . ‘’Στο λιμάνι ‘’ , μου απάντησε . 

‘’Ηκουσε τους αλλουνούς στο VHF , μιλάνε σε δικο τους κώδικα   μεταξύ τους ,μου ειπε χαμηλόφωνα ο Πέτρος , στα Χιώτικα . Δεν ηκαμανε τίποτα απόψε ‘’.

Δεν μπορω να πω οτι στενοχωρήθηκα . Σκουντηξα τον Μαρκο με χαρά . 

Ειπα απο ευγένεια …‘’ Καπτα Λευτέρη , δεν θέλουμε να γινουμε εμπόδιο στην δουλειά σας ‘’.

‘’ Οχι παιδια μου ,απάντησε .’’Φταιει ο καιρος’’ .

‘’Απόψε δεν εχει μαρίδα το στενο .ειπε .Πάμε σιγά σιγά στο λιμάνι . Αύριο εχει ο Θεος’’ .

Δεν σκεφτόταν ποτε τον κακο καιρο ,τον αερα , τα κυματα   .

Δούλευε με ολους τους καιρούς . Γυαλο και πέλαγο , μεγάλα βαθη . Ατέλειωτες ωρες στο τιμόνι . Γαρίδα , καραβίδα , κουτσομούρα, μπακαλιάρους , ηταν τα βασικά θηράματα του , αλλα και ολα τα αλλα είδη , απο τους κηπους της θάλασσας 

Ειχε σκάφος και πλήρωμα , βαρεου τύπου , για ολες τις συνθήκες .Μέτραγε μονο το καλο του όνομα , το γούστο του , το  γόητρο του  και..... ποσα ‘’κασακια’’ ξεφόρτωνε  απο το ψυγείο του ‘’Αη Νικόλα ‘’ , στην ‘’ψαροσκαλα’’ της Χίου , κάθε μερα .

Γιώργος Βαλ.Μαντζώρος